Milionat e drejtësisë-Superpagat dhe shpenzimet. Deri në 2021 Reforma në Drejtësi do kushtojë 98 mln euro

Nga Lorenc Rabeta/SCAN Magazine  

Pagat e reja të gjyqtarëve e prokurorëve kanë bërë xhelozë deputetë e ministra. Deri në vitin 2021, ato do t’i kushtojnë buxhetit të shtetit më shumë se 46 milionë euro. Pas 1 janarit 2019, paga mesatare e gjyqtarëve e prokurorëve ka shkuar nga 280 deri në 380 mijë lekë në muaj. 

Luigi Soreca: Po ecim drejt një momenti shumë të rëndësishëm,  në lidhje me Reformën në Drejtësi, ajo është e pakthyeshme. Ne po vendosim në dispozicion të saj 42 milionë euro për t’u siguruar që do të vijojë dhe se ajo është e ardhmja. 

Deri në vitin 2021, Reforma në Drejtësi, organet e reja bashkë ndryshimet e shumta institucionale që bartin me vete do t’u kushtojnë shqiptarëve mbi 98 milionë euro. SCAN Magazine ka zbardhur raportin e Ministrisë së Drejtësisë për muajt e parë të vitit 2019, ku analizohn kostot e reformës edhe për periudhën ndërmjet 2017 dhe 2021.

Në dokument theksohet se kosto është shumë e lartë për t’u përballuar, shkak për të cilin është krijuar edhe një fond i konsiderueshëm rezerve. Ndërkohë që nënvizohet se shpenzimet e deritanishme kanë qenë të reduktuara për shkak të vonesës së ngritjes së organeve të reja të drejtësisë.

Nga analiza e Ministrisë bie në sy se vetëm shpenzimet kapitale, për ndërtesa, zyra e ambjente ndihmëse do të shkojnë në total në vlerën e 39.7 milionë eurove. 10 milionë euro janë parashikuar për shpenzime të tjera, ndërkohë që rreth 1.8 milionë euro do të shkojnë për trajnimin e stafeve të gjykatave e prokurorive. Kostot janë aq të larta, sa Ministria ka parashikuar edhe një hendek të dukshëm financiar.

Në momentin e hartimit të planit të veprimit hendeku financiar është vlerësuar të jetë në masën 35% të totalit. Meqenëse hendeku financiar apo edhe kosto e përgjithshme e Planit të Veprimit 2017-2021 nuk është rishikuar që prej aprovimit të Strategjisë, statistikat financiare të raportuara i referohen kostove të parashikuara në momentin e miratimit të planit të veprimit.

Superpagat e gjyqtarëve e prokurorëve

Pagat e reje të gjyqtarëve e prokurorëve kanë bërë xhelozë deputetë e ministra, por nga ana tjetër peshojnë rëndë edhe në xhebat e shqiptarëve. Deri në vitin 2021, ato do t’i kushtojnë buxhetit të shtetit më shumë se 46 milionë euro, duke përbërë edhe zërin kryesor të shpenzimeve për gjithë sistemin e drejtësisë.

Në analizën e shpenzimeve të Ministrisë së Drejtësisë për periudhën 4 vjeçare deri në vitin 2021, bie në sy dyfishimi i shpenzimeve për pagat e gjyqtarëve e prokurorëve, bashkë me shërbimet mbështetëse në raport me vitet e mëparëshme.

Diferenca e fortë bie në sy duke nisur nga 1 janari i vitit 2019, ku shpenzimet për paga në sistemin e drejtësisë kërcejnë në rreth 12 milionë euro, nga afërisht 5 milionë euro në 2018-ën apo vitet pararendëse.

Një diferencë kaq e fortë i detyrohet hyrjes në fuqi të pagave të reja për gjyqtarët e prokurorët nga 1 janari i vitit 2019. Nëse më parë, paga mesatare për gjyqtarët dhe prokurorët shkonte nga 100 deri në 130 mijë lekë në muaj, pas 1 janarit 2019, paga mesatare kërceu në 280 deri në 380 mijë lekë në muaj.

Kjo i bëri magjistratët edhe zyrtarët më të paguar në administratën publike, duke ngjallur jo pak xhelozi. Kjo pasi, sipas disa deputetëve, duke llogaritur shtesat për vjetëri pune, përqindjen për çdo fëmijë nën 18 vjeç, shtesën prej 40 % të pagës për delegimin, vështirësitë etj., paga e një gjyqtari dhe prokurori i afrohet kuotës së 400 mijë lekëve në muaj.

Pajisjet e SPAK

Ndërsa është në prag të plotësimit me anëtarë, miliona dollarë investime në sistemet elektronike, softe e pajisje përgjimi presin të instalohen për funksinonimin e Prokurorisë së Posaçme Antikorrupsion, e njohur si SPAK.

Sipas të dhënave zyrtare të Ministrisë së Drejtësisë, në dispozicion të pajisjes së SPAK me sistemin IT të nevojshëm bashkë me softet përkatëse është vënë shuma totale prej 227 milionë lekësh afërsisht 2.2 milionë dollarë.

Ndërkohë që theksohet se investimi mbahet pezull për shkak të vonesës plotësimit me anëtarë dhe nisjes së punës për SPAK. Ndërkaq, më herët  nga ana e Prokurorisë së Përgjithëshme është blerë një pajisje përgjimi me vlerë 100 mijë euro, por nga ana tjetër, organi i hetimit kërkon blerjen e pajisjeve të nevojshme për një njësi qendror për SPAK, ashtu si dhe mirëmbajtjen e saj.

Ndërkohë, në kuadër të rishikimit të paketës kombëtare të projekteve strategjike PP ka identifikuar nevojën për mbështetje për decentralizimin e përgjimeve.

Miliona shtesë nga Bashkimi Evropian

Gjithë kësaj shume i duhen shtuar edhe rreth 60 milionë euro të akurduara për këtë qëllim nga Bashkimi Evropian. Ndërkohë që jo më larg se pak javë më parë, Bashkimi Europian i akordoi  Shqipërisë 94 milionë euro për fusha shumë të rëndësishme si luftën kundër korrupsionit, krimit të organizuar, Reformën në Drejtësi.

Programi vjetor kombëtar IPA 2018, do të mbështesë sektorin e Demokracisë dhe Mirëqeverisjes, Shtetit të së Drejtës dhe të Drejtat Themelore, sektorin e Mjedisit, si dhe sektorin e Konkurrueshmërisë, me një fond total prej 94,1 milionë euro, si kontribut i BE-së.

Programi IPA 2018 synon ndër të tjera të mbështesë reformën në sektorin e Drejtësisë, me 42 milionë euro, ndërsa 19 milionë euro do të synojnë forcimin e Shtetit të së Drejtës dhe Luftës Kundër Krimit të Organizuar e Drogës.

Gjatë ceremonisë së nënshkrimit të marrëveshjes,  ambasadori i BE, Luigi Soreca tha se “po ecim drejt një momenti shumë të rëndësishëm,  në lidhje me reformën në drejtësi. E kam thënë dhe më parë se si shumë pak vende kanë kryer një reformë të tillë kaq të thellë dhe Shqipëria është ndoshta i vetmi vend që po kalon këtë proces.

Merita së pari është e qytetarëve që e dëshironin dhe e kërkuan këtë ndryshim dhe institucioneve që e morën këtë sfidë. Duhet të vijojë zbatimi, reforma është e pakthyeshme”. Ne, theksoi ai, “po vendosim në dispozicion të reformës 42 milionë euro për t’u siguruar që do të vijojë dhe se është e ardhmja. 34 milionë euro i jepet një kontribut i drejtpërdrejt buxhetit të Shqipërisë.

Fondet e BE janë bazuar plotësisht në rezultatet e strategjisë së drejtësisë. Sa më shumë zbatohet kjo strategji aq më shumë para do të kalojnë. Për këtë arsye e nxis qeverinë shqiptare që me anën e koordinatorit ndërkombëtar të IPA, por po ashtu dhe çdo aktor dhe çdo institucion që të përmbushin angazhimet e kësaj strategjie dhe të japin rezultate të plota për reformën, për shembull pas këtij takimi do të takohem me ministren e drejtësisë për t’ia shprehur dhe asaj këto mesazhe”.

Mbështetja, theksoi Soreca, “mbulon të gjitha fushat dhe institucionet e sistemit të drejtësisë. Ajo po ashtu vjen në një moment shumë të rëndësishëm për të bërë të mundur dhe për të siguruar ngritjen e shpejtë dhe të plotë të institucioneve të reja. Dhe ne me padurim e presim këtë gjë”. Ndërkohë që një element tjetër kyç i rëndësishëm i këtij programi, shtoi ai, është lufta kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit.

Javët dhe muajt në vijim do të jenë kyçe për Shqipërinë pasi ne jemi shumë afër krijimit të SPAK-ut, por edhe të BKH-së.

Gjyqtarët dhe prokurorët e ardhshëm si dhe ata që punojnë në fushën e sundimit të ligjit po diskutojnë tashmë sesi mund të ndiqet në mënyrën më efikase dhe të pavarur të mundshme lufta kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar.

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.