Mosmarrëveshja Serbi-Kosovë: Bisedimet e ngecura do të rinisin në Bruksel, por çfarë do të diskutohet?
Bisedimet për të lehtësuar tensionet midis Kosovës dhe Serbisë do të rinisin të dielën, ka njoftuar BE.
Kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti dhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç do të udhëtojnë në Bruksel për një “takim të nivelit të lartë të dialogut të lehtësuar nga BE”.
Përpara takimit, Presidenti Francez Emmanuel Macron dhe Kancelarja Gjermane Angela Merkel do të zhvillojnë një samit videokonferencë me Vuçiç dhe Hotin, si dhe shefin e çështjeve të jashtme dhe politikave të BE-së, Josep Borrell Fontelles dhe të dërguarin e posaçëm të BE Miroslav Lajçak.
Qëllimi është një marrëveshje midis ish-territoreve Jugosllave që janë ende në mosmarrëveshje mbi 20 vjet pasi ato ishin në qendër të një prej konflikteve më të dhunshme të Europës.
Dialogu, i cili fillimisht filloi në vitin 2011, u ndalua në nëntor 2018 pasi Kosova vendosi një tarifë 100 përqind për importet nga Serbia dhe Bosnja. Këto masa tani janë lehtësuar pas presionit nga SHBA dhe BE.
Sa mundësi ka që bisedimet të shohin ndonjë përparim?
Në afat të shkurtër, jo shumë të mundshme, sipas Naim Rashitit, Themeluesi dhe Drejtori Ekzekutiv i Grupit Kërkimor të Politikave në Ballkan.
“Askush nuk pret ndonjë përparim të madh,” i tha ai Euronews, megjithëse të dërguarit do të përpiqen për një marrëveshje në 12 muajt e ardhshëm, nëse disa çështje kryesore mund të kapërcehen.
Çfarë mund të dëshmojë se janë pengesa?
Rashiti e konsideron aktakuzën e presidentit Hashim Thaçi për akuzat e krimeve të luftës si pengesa kryesore e Kosovës në bisedime, për të cilën ai thotë se e ka lënë vendin të hendikepuar pasi nuk është politikisht gati për dialog.
Presidenti ka mohuar përgjegjësinë për krimet e luftës, por tha se ai do të shkojë në një dhomë të veçantë Hagës për t’u marrë në pyetje nga prokurorët.
Kjo gjithashtu nënkupton që Serbia, me Presidentin Aleksandar Vuçiç duke u ndjerë “jashtëzakonisht e fuqishme” pasi shpalli një fitore dërrmuese në zgjedhjet e qershorit, ka të ngjarë të presë që Kosova të jetë më e gatshme për kompromis, gjë që mund të mos jetë kështu.
Për Serbinë, bisedimet do të jenë një provë e vërtetë e synimeve të Vuçiçit, sipas Rashiti. “A do të bëjë ai një marrëveshje për të ecur me shpejtësi drejt BE-së, apo do ta përdorë atë për të konsoliduar më tej pushtetin dhe të minojë shtetin e ligjit me qeverisjen?” tha ai.
Çfarë roli luajnë BE dhe SHBA në të gjitha këto?
Edhe Serbia dhe Kosova aspirojnë të anëtarësohen në BE; Serbia si vend kandidat dhe Kosova si kandidat i mundshëm. BE insiston që Serbia duhet të normalizojë marrëdhëniet e saj me Kosovën para se të anëtarësohet. Mundësia e BE-së për t’i “siguruar të dy palëve një premtim” gjithashtu mund të ndryshojë ekuilibrin gjatë diskutimeve, sipas Rashiti.
Ai thotë se BE “po përpiqet shumë për të lehtësuar bllokimin dhe për të zgjidhur konfliktet e së kaluarës” në mënyrë që vendet të jenë të gatshme të integrohen ekonomikisht në bllok, por pranoi se kjo është “shumë sfiduese, Ballkani Perëndimor nuk është Suedia apo Norvegjia” .
Administrata Trump kohët e fundit ka lëvizur për të inkurajuar një kompromis të shpejtë midis Prishtinës dhe Beogradit, i cili bie ndesh me qasjen e ngadaltë të BE-së.
Sidoqoftë, përpjekjet e SHBA-së u mbajtën pas njoftimit të akuzave kundër Thaçit. Ai ishte duke udhëtuar në Uashington për një takim në Shtëpinë e Bardhë me Vuçiçin i cili u organizua nga i dërguari presidencial i SHBA Richard Grenell në atë kohë.
Ndarja midis SHBA-së dhe BE-së në qasjet e tyre të paktën ka shërbyer për të rigjeneruar Gjermaninë dhe Francën në Ballkanin Perëndimor, sipas Rashitit.
Ndërsa rrallë herë ka pasur kaq shumë palë të përqafuara për të ndihmuar në zgjidhjen e mosmarrëveshjes Kosovë-Serbi, disa aspekte duhet të bien në vend për të arritur një marrëveshje.
(Burimi: Euronews)
SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.