OKB: Shenjat jetike të ndryshimit të klimës thyen të gjitha rekordet e mëparshme në 2021!

Katër nga treguesit kryesorë për ndryshimin e klimës kanë thyer rekorde edhe një herë pas evidencave të frikshme për mungesën e përpjekjeve për të kufizuar ngrohjen katastrofike globale. “Klima jonë po ndryshon para syve tanë. Nxehtësia e bllokuar nga gazrat serrë të shkaktuara nga njeriu do të ngrohë planetin për shumë breza që do të vijnë”, thotë Sekretari i Përgjithshëm i WOM, Profesor Petteri Taalas.

Një raport i Organizatës Botërore Meteorologjike të OKB-së (WMO) ka gjetur se në vitin 2021 rritja e nivelit të detit, temperaturat e oqeaneve, emetimet e gazeve serrë dhe acidifikimi i oqeanit ishin të gjitha më të larta se kurrë më parë. Shtatë vitet e fundit kanë qenë më të nxehtat e regjistruara, me 2021-shin vetëm ‘njërin’ nga më të nxehtit dhe jo më të nxehtin në përgjithësi, për shkak të një ngjarjeje të frikshme ftohjeje të quajtur La Nina.

WMO, raporti i së cilës komplimenton raportin e gjashtë të IPCC të lëshuar këtë vit, shpreson të përdorë gjetjet për të ndikuar në COP27 në Egjipt më vonë këtë vit. Gjetjet vijnë gjithashtu përpara Davos 2022, ku liderët politikë dhe të biznesit do të diskutojnë ndryshimet klimatike.

Cilët janë treguesit kryesorë të ndryshimeve klimatike?

Treguesit kryesorë të ndryshimit të klimës, përqendrimit të gazit serrë, acidifikimit të oqeanit, temperaturës së oqeanit dhe rritjes së nivelit të detit, të gjithë kanë kryesuar rekordet e mëparshme në vitin e kaluar. Përqendrimi i gazit serrë, i cili tashmë kishte arritur më shumë se dyfishin e niveleve para-industriale, vazhdoi të rritet në 2021 dhe në fillim të 2022. Një mesatare mujore e marrë në Mona Loa në Hawaii arriti në 416.45 pjesë për milion (ppm) në prill 2020, 419.05 ppm në prill 2021 dhe 420,23 ppm në prill 2022.

Temperaturat e oqeanit janë në një rekord të lartë, me 2000 m të epërm të oqeanit që do të vazhdojë të ngrohet në vitin 2021 dhe pritet të vazhdojë në të njëjtën mënyrë në të ardhmen. Të gjitha të dhënat tregojnë se oqeanet janë ngrohur veçanërisht shpejt në dy dekadat e fundit, një trend shqetësues duke pasur parasysh këtë ndryshim është i pakthyeshëm.

Ngrohja e oqeanit është zbuluar gjithashtu se po depërton në nivele gjithnjë e më të thella, me një pjesë të madhe të oqeanit që përjeton të paktën një valë të nxehtë detare ‘të fortë’ në një moment në vitin 2021. Po kështu, acidifikimi i oqeanit është rritur për shkak të përthithjes së ujit të pothuajse një të katërtës së CO2 të emetuar nga njeriu që është në atmosferë. Reaksioni kimik që pason me ujin e detit krijon acidifikimin që kërcënon jetën detare dhe ekosistemet, me efekte për sigurinë ushqimore, turizmin dhe mbrojtjen e bregdetit.

Në një goditje të dyfishtë, ndërsa pH i oqeanit zvogëlohet, aftësia e tij për të thithur CO2 nga atmosfera bie. IPCC arriti në përfundimin se ka të ngjarë që oqeani të jetë aktualisht më acid se sa ka qenë për të paktën 26,000 vjet. Niveli mesatar global i detit gjithashtu arriti një rekord të ri në vitin 2021, pasi u rrit me një mesatare prej 4.5 mm në vit gjatë periudhës 2013-2021, më shumë se dyfishi i normës së 20 viteve të mëparshme.

Ky ndryshim është kryesisht për shkak të humbjes së përshpejtuar të masës së akullit nga shtresat e akullit, me implikime të mëdha për banorët e bregdetit nga Nju Jorku në Tuvalu. Temperatura mesatare vjetore globale në vitin 2021 ishte rreth 1,11±0,13°C mbi mesataren para-industriale 1850-1900, më pak e ngrohtë se disa vitet e fundit për shkak të ftohjes së kushteve të La Niña-s në fillim dhe në fund të vitit. Shtatë vitet më të fundit, 2015-2021, janë shtatë vitet më të ngrohta të regjistruara. AP

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.