Pacientët rezistent ndaj Covid-19 – Ekspertët: Falë tyre do të gjendet thembra e Akilit të pandemisë
Disa njerëz janë jashtëzakonisht të rezistent ndaj koronavirusit, kështu që shkencëtarët tani po kërkojnë gjenet dhe gjakun e tyre me shpresën për të gjetur thembrën e Akilit të pandemisë.
Në vitin 1996, një imunolog i quajtur Bill Paxton, i cili punonte në Aaron Diamond Aids Research Center në Nju Jork, dhe studionte rastet e meshkujve homoseksualë që ishin me sa duket rezistent ndaj infeksionit, zbuloi arsyen pse. Kur Paxton u përpoq të infektojë qelizat e bardha të gjakut të individit pozitiv me virusin HIV në një epruvetë, kjo rezultoi e pamundur.
Sipas ekspertit ky individ kishte një mutacion gjenetik – i cili ndodh në afërsisht 1% të popullsisë – dhe parandalon lidhjen e HIV në sipërfaqen e qelizave të tij të bardha të gjakut. Gjatë dekadës në vijim, shkencëtarët zhvilluan një ilaç anti-retroviral të quajtur maraviroc, i cili do të transformonte trajtimin e HIV duke imituar efektin e këtij mutacioni. Ajo ka rezultuar vendimtare në ndihmën për të kontrolluar virusin tek njerëzit e infektuar.
Ky zbulim gjatë dy dekadave të fundit, ka frymëzuar një fushë krejt të re të shkencës mjekësore, ku shkencëtarët kërkojnë të identifikojnë këtë grup të popullsisë, të cilët janë ose jashtëzakonisht elastikë ose të ndjeshëm ndaj sëmundjes, dhe t’i përdorin ato si bazë për të zbuluar trajtime të reja.
Si specialist i gjenetikës në Shkollën e Mjekësisë të Icahn në Nju Jork, Jason Bobe ka kaluar pjesën më të madhe të dekadës së kaluar duke studiuar njerëz me tipare të pazakonta të rezistencës nga sëmundje që variojnë nga sëmundjet e zemrës tek sëmundja Lyme. Kështu që kur vala e parë e Covid-19 goditi, instinkti i tij fillestar ishte të pyeste veten nëse kishte njerëz që virusi nuk ishte në gjendje të infektonte.
Ideja e Bobe ishte të provonte dhe të gjente familje të tëra ku gjenerata të shumta kishin vuajtur raste të rënda të Covid-19, por një individ ishte asimptomatik. “Të kesh një familje të tërë së bashku e bën më të lehtë për të kuptuar faktorët gjenetikë në lojë dhe për të identifikuar faktorët gjenetikë prapa rezistencës”, thotë ai.
Në të kaluarën, për identifikimin e familjeve të tilla mund të duhej vite apo edhe dekada, por bota moderne dixhitale ofron mënyra për të arritur njerëz që ishin të pakonceptueshme në kulmin e pandemisë së HIV. Që nga qershori i vitit 2020, Bobe ka punuar me koordinatorët e grupeve në Facebook për pacientët me Covid-19 dhe të afërmit e tyre si Korpusi i Survivor për të provuar dhe identifikuar familjet kandidate. Ai gjithashtu ka krijuar një platformë në internet, ku kushdo që ka pasur një rast asimptomatik të Covid-19 mund të përfundojë një studim për të vlerësuar përshtatshmërinë e tyre për t’u përfshirë në një studim të rezistencës Covid-19.
Gjatë muajve të ardhshëm, Bobe shpreson të rendisë gjenomet e njerëzve që shfaqin shenja të rezistencës ndaj Covid-19, për të parë nëse ka ndonjë mutacion të zakonshëm që duket se i ndihmon ata të shmangin virusin. Nëse është kështu, kjo mund të sigurojë frymëzim për krijuar antiviralë të cilët mund të mbrojnë si nga Covid-19, ashtu edhe nga shpërthimet e ardhshme të koronavirusit.
Ka disa të dhëna tashmë. Studiuesit kanë identifikuar një lidhje midis llojit O dhe grupeve të gjakut rezus negativ, dhe një rrezik më të ulët të sëmundjes së rëndë. Por ndërsa shkencëtarët kanë supozuar se njerëzit me lloje të caktuara të gjakut mund të kenë natyrshëm antitrupa të aftë të njohin disa aspekte të virusit, natyra precize e lidhjes mbetet e paqartë.
Përveç Bobe edhe Mayana Zatz, drejtoreshë e Qendrës së Kërkimit të Gjenomit Njerëzor në Universitetin e São Paulo ka identifikuar 100 çifte, ku një person mori Covid-19 por partneri i tyre nuk ishte infektuar. Ekipi i saj tani po i studion ata me shpresën për të identifikuar shënuesit gjenetikë të rezistencës. “Ideja është të provojmë dhe të zbulojmë pse disa njerëz që janë shumë të ekspozuar ndaj virusit nuk zhvillojnë Covid-19 dhe qëndrojnë negativ pa antitrupa”, thotë ajo. “Ne zbuluam se kjo është dukshëm relativisht e zakonshme. Ne morëm rreth 1000 mesazhe elektronike të njerëzve që thoshin se ishin në këtë situatë.”
Zatz po analizon gjithashtu gjenomet e 12 njëqindvjeçarëve të cilët janë prekur vetëm butë nga koronavirusi, përfshirë një grua 114-vjeçare në Recife e cila beson se është personi më i vjetër në botë që është shëruar nga Covid-19. Ndërsa Covid-19 ka qenë veçanërisht vdekjeprurëse për brezat e vjetër, njerëzit e moshuar që janë jashtëzakonisht rezistentë mund të ofrojnë të dhëna për mënyra të reja për të ndihmuar të prekshmit të mbijetojnë pandemitë e ardhshme.
Por ndërsa rastet e një rezistence të jashtëzakonshme janë veçanërisht tërheqëse për disa specialistë të gjenetikës, të tjerët janë shumë më të interesuar për skajet në anën tjetër të spektrit. Gjatë dy muajve të fundit, studimet e këtyre pacientëve kanë dhënë tashmë njohuri kryesore mbi saktësinë pse virusi Sars-CoV-2 mund të jetë kaq vdekjeprurës.
Por autoantitrupat (të cilët lidhen me çdo proteinë të interferonit të lëshuar nga qelizat dhe i heqin ato nga qarkullimi i gjakut para se sinjali i alarmit të merret nga pjesa tjetër e trupit) dhe mutacionet që bllokojnë drejtpërdrejt interferonin duket se përbëjnë vetëm rreth 14% të pacientëve të pazakontë. Për 86% të mbetur, specialistët besojnë se cenueshmëria e tyre lind nga një rrjet i ndërveprimeve gjenetike, të cilat ndikojnë në mënyra të drejtpërdrejta kur godet një virus.
Studimi i Zatz i njëqindvjeçarëve rezistentë ndaj Covid-19 nuk përqendrohet vetëm në Sars-CoV-2, por edhe në infeksione të tjera të frymëmarrjes. Ekipi i saj po përdor qelizat staminale për të shndërruar mostrat e gjakut nga këta njëqindvjeçarë në indet e mushkërive, të cilat ata më pas do t’i infektojnë në laborator me shumë viruse të tjera për të parë nëse mutacionet e tyre gjenetike gjithashtu ofrojnë mbrojtje kundër këtyre infeksioneve. Nëse është kështu, kjo mund të japë ilaçe krejtësisht të reja antivirale.
“Qëllimi ynë është të identifikojmë variante gjenetike që i japin rezistencë, jo vetëm Covid-19 por edhe viruseve të tjerë ose kushteve të pafavorshme”, thotë Zatz. “Shpresojmë që nëse identifikojmë variante mbrojtëse dhe zbulojmë rolin e tyre, kjo mund të hapë rrugë të reja për trajtim.” (BBC)
Edel Strazimiri / SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.