Paraja cash drejt “zhdukjes”! Nuk është më “mbreti” i pagesave në Gjermani

Paraja “cash’ nuk përbën më pjesën më të madhe të transaksioneve në Gjermani, sipas një studimi të “Bundesbank“, duke cenuar epërsinë historike ndaj metodave të tjera të pagesave,  që është rrënjosur në dëshirën e vendit për privatësi. “Bundesbank“ ka qenë një përkrahëse e fortë e parasë fizike në një kohë të zhvendosjes globale drejt formave elektronike të pagesave si kartat e debitit dhe gjatë debateve ndërkombëtare mbi idenë e emetimit të parasë dixhitale nga bankat qendrore. Megjithatë, një sondazh i bankës qendrore të Gjermanisë drejt 2,000 individëve tregoi se pagesat me karta po fillojnë të rriten në mënyrë graduale në vend, pavarësisht se metoda e preferuar mbetet ende cash-i.

“Përdorimi i parasë fizike mbetet metoda më popullore, megjithatë, pagesat me karta po rriten”, tha anëtari i bordit të “Bundesbank“, Carl-Ludwig Thiele gjatë prezantimit të sondazhit.  Paraja cash zinte 47.6% të volumit total të transaksioneve vitin e kaluar, në rënie nga 53.2% që ka qenë tre vite më parë dhe duke rënë për herë të parë poshtë 50% që kur ka nisur anketimi i “Bundesbank“ në vitin 2008.  Kartat përbënin 39.4% të totalit të transaksioneve në 2017-ën, krahasuar me 33% në 2014-ën, duke reflektuar një tendencë globale që ka qenë prej kohësh prezente në vende të tjera përfshirë Suedinë dhe Britaninë. Pagesat në internet janë rritur gjithashtu, por mbeten në një nivel modest prej 3.7% të volumit total. Gjermanët dhe austriakët janë përdoruesit më të mëdhenj të parasë cash ndër vendet më të pasura të Eurozonës, sipas një studimi të fundit nga Banka Qendrore Europiane.  Kjo preferencë është lidhur me shqetësimet mbi privatësinë  dhe një  pasigurie të rrënjosur thellë drejt shtetit, që sipas analistëve daton që nga periudha e Gjermanisë komuniste.

Sondazhi i “Bundesbank“ tregoi se shumica e gjermanëve mendojnë se paraja cash është e dobishme për të mësuar fëmijët mbi përdorimin e parasë  dhe për të siguruar një kontroll më të mirë të financave personale. Shumica e të anketuarve mendonin gjithashtu se heqja e bankomtave dhe monedhave do të shkaktonte probleme për disa pjesë të popullsisë, kryesisht të moshuarit, ndërsa vetëm 1/3-a u përgjigjën se e shohin si një mënyrë për të luftuar evazionin fiskal dhe pastrimin e parasë.

“Zëvendësimi nuk është përgjigjja e duhur”

Presidenti i “Bundesbank“, Jens Weidmann tha në të njëjtin prezantim se heqja e parasë fizike dhe zëvendësimi me para dixhitale të emetuara nga bankat qendrore, do të ishte një përgjigje e gabuar ndaj sfidave që përballen institucionet me inflacionin e ulët. Ideja e parasë dixhitale që i jep përdoruesve pretendim direkt te bankat qendrore është në studim nga “Riksbank“ e Suedisë dhe është komentuar nga disa akademikë si një mënyrë për të  zgjeruar ndikimin e politikave monetare në një kohë kur interesat për depozitat janë poshtë zeros. Megjithatë, Weidmann e refuzoi si ide dhe mbrojti përdorimin e parasë fizike dhe metodat e pagesave që kalojnë nëpërmjet bankave tregtare. Këndvështrimi i tij reflektohet edhe nga zyrtarët e Bankës Kombëtare të Zvicrës, ku sipas tyre, mundësia që paraja të mbahet në mënyrë direkte në një bankë qendrore do të përkeqësonte situatat e arratisjes drejt bankave, në periudha të vështirësisë. Weidmann tha se i takon bankave qendrore që të promovojnë sisteme më eficente të pagesave që do të frenonin tërheqjen për monedha private digjitale si Bitcoin.

Suedia, rast shqetësues

Ndërkohë në Suedi, tabelat që shkruajnë “nuk pranohen paratë cash”, po bëhen gjithnjë e më të zakonta, pasi pagesat po anojnë drejt metodës digjitale dhe nëpërmjet aparateve celularë. Megjithatë, ritmi nën të cilin paraja fizike po “zhduket” ka sjellë shqetësime te autoritetet. Një rishikim i gjerë i legjislacionit të bankës qendrore që po ndërmerret së fundmi, ka synim trajtimin e veçantë të situatës dhe pritet të publikohet një raport më vonë gjatë verës. “Nëse këto zhvillime ndodhin shumë shpejtë, do të jetë e vështirë për të mirëmbajtur infrastrukturën e manaxhimit të parasë fizike”, tha Mats Dillen, deputeti në krye të rishikimit parlamentar. Suedia konsiderohet gjerësisht si shoqëria me përdorimin më të ulët të parasë cash në botë. Shumica e degëve në bankat e vendit kanë ndaluar përdorimin e parasë cash, ndërsa dyqanet dhe restorantet pranojnë vetëm pagesa nëpërmjet kartave apo aparatëve celularë. Megjithatë, duke reflektuar edhe rezultatet e sondazhit të “Bundesbank“, ekziston edhe një anë negative, ndërkohë që shumë njerëz, kryesisht të moshuarit, nuk kanë akses te paraja dixhitale.

Paraja cash drejt zhdukjes

Sasia e parasë në qarkullim në Suedi ra në nivelin më të ulët që prej 1990-ës gjatë vitit të kaluar dhe është në rënie me 40% nga niveli i vitit 2007. Rëniet në vitin 2016 dhe 2017 janë më të mëdhatë në historik. Një sondazh vjetor i ndërmarrë nga firmat hulumtuese në vend, zbuloi se vetëm 25% e suedezëve kishin paguar në cash të paktën një herë në javë gjatë 2017-ës, në rënie nga 63% që rezultoi katër vite më parë. Ndërkohë, një shifër shqetësuese prej 36% nuk e përdorin kurrë paranë fizike, ose paguajnë me këto të paktën 2 herë në vit. Në kundërpërgjigje, banka qendrore po konsideron nëse nevojitet një formë zyrtare e parasë dixhitale, e njohur si e-krona. Ideja është që e-krona të funksionojë si një plotësuese e cash-it dhe jo ta zëvendësojë plotësisht. Guvernatori i Bankës Qendrore më të vjetër në botë, Stefan Ingves, ka thënë se Suedia duhet të konsiderojë detyrimin e bankave që të ofrojnë para cash ndaj konsumatorëve. “Riksbank“ po analizon me kujdes këto zhvillime. Po përballemi me ndryshime strukturore në fusha që kanë qenë të qëndrueshme në të shkuarën.  Këto zhvillime do të ndikojnë të gjithë departamentet e “Riksbank“ dhe ne do të duhet të marrin vendime strategjike për të ardhmen”, shprehet ai.

Klevis Llaha/SCAN Magazine

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.