Paralajmëron Dombrovskis: Vendet e BE-së që paguajnë për gazin rus në rubla mund të përballen me veprime ligjore
Brukseli është i gatshëm të nisë veprime ligjore kundër vendeve të BE-së që lejojnë kompanitë e tyre të energjisë të paguajnë për gazin rus në rubla, duke shkelur sanksionet e BE-së.
“Është një mjedis relativisht kompleks,” tha zëvendëspresidenti ekzekutiv i Komisionit Evropian Valdis Dombrovskis.
“Pra, nga njëra anë, janë shtetet anëtare që po monitorojnë zbatimin e sanksioneve nga kompani konkrete në territorin e tyre. Por nga ana tjetër, si Komisioni Evropian, ne po monitorojmë nëse shtetet anëtare po zbatojnë realisht sanksionet.”
“Nëse shohim që nuk është kështu, ekziston edhe mundësia që Komisioni Evropian të fillojë procedurat kundërvajtëse në këtë drejtim”, paralajmëroi ai.
Komentet e zëvendëspresidentit vijnë një ditë pasi kompania shumëkombëshe e energjisë e kontrolluar nga shteti rus, Gazprom, vendosi të ndërpresë furnizimin me gaz për Poloninë dhe Bullgarinë.
Të dy vendet kishin refuzuar t’i binden një dekreti të lëshuar nga Presidenti Vladimir Putin që detyron blerësit e huaj “jomiqësorë”, përfshirë 27 vendet anëtare të Bashkimit Evropian, të krijojnë një llogari të dytë bankare për të kthyer eurot në rubla dhe më pas të paguajnë për lëndët djegëse fosile ruse.
Dekreti synon të mbështesë monedhën kombëtare, e cila përjetoi një rënie dramatike të lirë në fillim të marsit dhe gradualisht u rikuperua në nivelet e paraluftës.
Varësia nga gazi rus mbetet çështje kyçe
Komisioni thotë se rreth 97% e kontratave të gazit të BE-së të nënshkruara me Rusinë parashikojnë në mënyrë eksplicite pagesat duhet të kryhen ose në euro ose në dollarë.
“Kompanitë me kontrata të tilla nuk duhet t’i pranojnë kërkesat ruse,” tha presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen në reagim ndaj vendimit të Gazprom. “Kjo do të ishte një shkelje e sanksioneve të BE-së dhe për rrjedhojë një rrezik i lartë për kompanitë.”
Ekzekutivi thotë se, duke vendosur një llogari të dytë bankare, Banka Qendrore e Rusisë, e cila është nën sanksione të rrepta perëndimore, do të ketë akses të drejtpërdrejtë në euro dhe do të jetë në gjendje të krijojë rezervat e saj valutore.
Por pavarësisht këmbënguljes nga Brukseli, kryeqytetet duken të hutuar se si të trajtojnë dekretin e Putinit, duke pasur parasysh shkallën e lartë të varësisë që shumë kanë nga gazi rus.
Bloomberg raportoi këtë javë se dhjetë kompani evropiane energjetike, të cilat nuk i përmendi, kanë hapur llogari bankare në rubla dhe katër prej tyre kanë paguar tashmë në monedhën ruse.
Uniper, një nga firmat më të mëdha të energjisë në Gjermani, konfirmoi për BBC se pagesat e saj në euro do të konvertohen në rubla, duke argumentuar se “nuk është e mundur të bëhet pa gazin rus në një afat të shkurtër”.
Kryeministri hungarez Viktor Orbán ka sugjeruar gjithashtu se vendi i tij do të ishte i përgatitur të paguante në rubla nëse do t’i kërkohej një gjë e tillë për të marrë furnizime me energji.
Dombrovskis shmangu përmendjen e Hungarisë me emër dhe theksoi se BE-ja “ka qenë e bashkuar” në përgjigjen e saj kundër Rusisë lidhur me pushtimin e Ukrainës, i cili tani po hyn në muajin e tretë.
Shefi i tregtisë shtoi se paketa tjetër e sanksioneve të BE-së do të prezantojë masa për të frenuar importet e naftës ruse, por refuzoi të japë detaje pasi konsultimet politike midis kryeqyteteve dhe Komisionit janë “në vazhdim”.
Nafta është lënda djegëse fosile për të cilën BE paguan shumën më të madhe të parave (rreth 70 miliardë euro në 2021), por që, në rast të një embargoje në mbarë BE-në, do të ishte më e lehtë për t’u zëvendësuar sesa gazi.
Klienti kryesor energjetik i BE-së i Moskës
I pyetur në lidhje me mundësinë e pezullimit të furnizimeve nga Gazprom për vendet e tjera të BE-së të varura nga gazi, si Gjermania apo Austria, Dombrovskis tha se blloku prej javësh po hartonte plane emergjente për t’u marrë me këtë skenar ekstrem dhe do të jetë gati për t’i bërë ballë stuhisë.
“Vlerësimi është se jo pa probleme, por ne jemi në gjendje ta përballojmë këtë situatë. Dhe tashmë, prej disa kohësh, po punojmë intensivisht për diversifikimin e furnizimeve me gaz,” shpjegoi zëvendëspresidenti, duke renditur SHBA-në dhe Norvegjinë si alternativa. furnitorët për të mbushur boshllëkun rus.
“Është e qartë se ne nuk mund të dorëzohemi para këtij shantazhi të Rusisë”, shtoi ai. “Edhe pavarësisht nga ky zhvillim në këto ditë, ne kishim vendosur strategjikisht që do të largohemi nga energjia fosile e Rusisë.
Komisioni ka paraqitur një udhërrëfyes ambicioz për të ulur importet e gazit rus me dy të tretat para fundit të vitit, kryesisht përmes blerjes së gazit të lëngshëm (LNG), një produkt më i shtrenjtë dhe më i kërkuar.
Për momentin, BE-ja vazhdon të jetë klienti kryesor energjetik i Moskës: në dy muajt e parë të luftës në Ukrainë, 27 shtetet anëtare shpenzuan mbi 44 miliardë euro për karburantet fosile ruse, sipas një raporti të ri nga Qendra për Kërkime mbi Energjia dhe Ajri i Pastër.
Rritja e çmimeve të energjisë po u mundëson kompanive ruse të korrin fitime të papritura nga blerësit evropianë dhe, si rrjedhojë, të ndihmojnë Kremlinin të mbajë ndikimin e sanksioneve perëndimore që goditen rëndë.
Megjithatë, ekonomia ruse pritet të pësojë recesionin më të keq që nga fundi i Luftës së Ftohtë, ndërsa Banka Botërore ka thënë se PBB-ja e Ukrainës do të tkurret me 45% ose edhe më shumë si rezultat i luftës.
Komisioni njoftoi këtë javë se do t’i japë Ukrainës “tregti me tarifa zero, zero kuota” në një përpjekje për të zbutur pasojat ekonomike.
BE-ja do të vuajë gjithashtu: konflikti do të “ngadalësojë qartë rritjen ekonomike në BE këtë vit”, tha Dombrovskis, “por nuk do ta pengojë atë.”
N.Xh / SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.