Partia nacionaliste “Sinn Fein” fiton zgjedhjet në Irlandë. Britania ka shumë arsye për “frikë”
Të huajt politikë Sinn Fein vodhën shfaqjen në zgjedhjet e përgjithshme të Irlandës gjatë fundjavës.
Votat janë akoma duke u llogaritur por kjo parti e majtë, nacionaliste irlandeze ka tërhequr një shqetësim të madh politik, duke thyer një shekull dominimi të partive me peshë të rëndë (Fine Gay dhe Fianna Fail) dhe duke ndryshuar peizazhin politik të Irlandës me gjasë përgjithmonë.
Ja çfarë duhet të dini.
A do të thotë që Sinn Fein do të jetë në fuqi?
Sinn Fein fitoi votat më të preferuara të para në sistemin kompleks elektoral të votave me një transferim të vetëm, por meqë ata gjetën vetëm 42 kandidatë për 160 vende në Parlament, ata nuk ka gjasa të jenë partia më e madhe dhe prandaj mund të mos marrin pjesë në një qeveri të re ose të ftohen të bashkohen me një.
Pse është Sinn Fein kaq i diskutueshëm?
Sinn Fein dukej se ia kishin dalë t’i jepnin një imazh të ri partisë së tyre, në dukje duke varrosur të kaluarën si një parti e akuzuar për një kohë të gjatë si e lidhur me terrorizmin dhe dhunën.
Sinn Fein, megjithëse ata e mohuan vazhdimisht atë, ishin krahu politik i IRA (Ushtria Republikane Irlandeze), e cila luftoi një fushatë të përgjakshme ushtarake për tre dekada për të larguar britanikët nga Irlanda Veriore dhe për të bashkuar ishullin e Irlandës.
Cilat ishin “Problemet?”
Dhuna njihej në një mënyrë të çuditshme të nënçmuar si “Problemet”, megjithatë më shumë se 3.500 njerëz vdiqën dhe shumë më tepër kishin ndryshuar jetën e tyre në mënyrë të pakthyeshme.
IRA ishte në pararojë të konfliktit – vrasje, bombë, gjuajtje dhe kërcënime për rrugën e tyre drejt influencës. Ata ishin rritur nga një kërkesë për barazi në shoqërinë thellësisht të mistershme të Irlandës Veriore që shpesh u jepte avantazhe protestantëve mbi katolikët.
Siç tha një nga politikanët e hershëm të Sinn Fein – ata do të ngriheshin përmes Armalit [armë] dhe fletës së votimit.
Si e ka ribranduar Sinn Fein dhe a është me të vërtetë një parti tjetër?
Në momentin kur u nënshkrua Marrëveshja e së Premtes së Mire të Irlandës Veriore në 1998, Presidenti i Sinn Fein Gerry Adams ishte përqendruar në jug të kufirit në vend që të merrte një punë në veri. Ai gjithmonë ka mohuar se ai ishte një komandant i IRA dhe pa se rruga politike në luftën e tij disavjeçare për një Irlandë të bashkuar kalonte nëpër Dublin. Ai ka formuar partinë në përputhje me rrethanat, duke sjellë politikanë dhe liderë më të rinj, më pak të akuzuar.
Partia u rrit me aktivizmin e saj themelor rreth çështjeve që tërhoqën vëmendjen e votuesve – strehimin, pastrehësinë dhe kujdesin shëndetësor – dhe kërkesat e tyre për ndryshime u pjekën së bashku me një gjeneratë që nuk dëshmuan kurrë rrënjët e tyre të dhunshme.
A ka të ngjarë që fitorja e Sinn Fein në zgjedhje të ndikojnë në bisedimet e Brexit?
Absolutisht. Sinn Fein tani janë e vetmja palë irlandeze me ndikim të madh politik si në veri ashtu edhe në jug të kufirit irlandez, kufiri i ri tokësor i Bashkimit Evropian me Mbretërinë e Bashkuar. I tillë është edhe ndryshimi sizmik në politikën irlandeze që kërkesa e Sinn Fein për një Irlandë të bashkuar do të dëgjohet më shumë.
Kjo do të zgjojë frikën në rritje në Irlandën Veriore, kështu që pavarësisht nëse ai e pëlqen apo jo, konsideratat e Brexit të Kryeministrit të Mbretërisë së Bashkuar Boris Johnson do të duhet të merren me këtë realitet.
Ndoshta më drejtpërdrejt, një qeveri irlandeze me Sinn Fein brenda saj, apo edhe në opozitë të fortë me të, mund të ngurtësojë vendosmërinë e BE për negociatat dhe për këtë arsye të kufizojë lëshimet e mundshme për britanikët.
Analiza dhe Burimi: CNN
SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.