Pas 3 dekadash në harresë, rishfaqet sërish ‘Përbindëshi i Detit Kaspik’ (FOTOT)
I sapo nxjerrë në brigjet perëndimore të Detit Kaspik, ky mjet duket si një kafshë ujore kolosale, një krijesë e çuditshme e ndërtuar për të ndenjur më shumë nën ujë se sa mbi të dhe sigurisht nuk duket si diçka që mund të fluturojë ndonjëherë. Por dikur ka fluturuar, edhe pse shumë kohë më parë.
Pasi qëndroi i ‘fjetur’ për më shumë se tre dekada, Përbindëshi i Detit Kaspik ka qenë përsëri në lëvizje. Një nga makineritë më tërheqëse fluturuese të ndërtuara ndonjëherë, është duke përfunduar atë që mund të jetë udhëtimi i saj i fundit.
Në korrik të këtij viti pas 14 orësh në det, një flotë prej tre rimorkiosh dhe dy anijesh shoqëruese manovruan ngadalë përgjatë brigjeve të Detit Kaspik për të dërguar ngarkesën e tyre të rëndë speciale në destinacionin e saj, në një pjesë të bregdetit afër pikës më jugore të Rusisë.
Pikërisht pranë qytetit antik të Derbentit, në republikën ruse të Dagestanit, që “Ekranoplan” i klasës Lun prej 380 ton ka gjetur shtëpinë e saj të re dhe me shumë mundësi përfundimtare.
E fundit e llojit të saj për të lundruar në ujërat e Kaspikut, “Lun” u braktis pas shembjes së Bashkimit Sovjetik në vitet 1990, dhe ‘u dënua’ të ndryshkej në bazën detare Kaspiysk, rreth 100 kilometra larg bregut nga Derbent.
Por, para se të zbehej në harresë, ajo ishte shpëtuar falë planeve për ta bërë atë një atraksion turistik pikërisht në një kohë kur ky koncept i pazakontë udhëtimi mund të ishte gati të bënte një rikthim.
Automjetet me efekt tokësor, të njohur gjithashtu si “ekranoplanë”, janë një lloj hibridi midis aeroplanëve dhe anijeve. Ata lëvizin mbi ujë por pa e prekur në të vërtetë atë. Organizata Ndërkombëtare Detare i klasifikon ata si anije, por, në fakt, ata i marrin aftësitë e tyre unike me shpejtësi të lartë nga fakti që ngrejnë sipërfaqen e ujit në një lartësi prej një deri në pesë metra. Ata përfitojnë nga një parim aerodinamik i quajtur “efekti tokësor”.
Ky kombinim i shpejtësisë dhe i rrëshkitjes – afërsia e tyre me sipërfaqen gjatë fluturimit i bën ata të vështirë për t’u zbuluar nga radari – mori vëmendjen e ushtrisë sovjetike, e cila eksperimentoi me disa variante të konceptit gjatë Luftës së Ftohtë.
Vendosja e tyre në ujin e brendshëm të gjerë midis Bashkimit Sovjetik dhe Iranit bëri që ata të merrnin nofkën “Përbindësh i Detit Kaspik”.
Ekranoplani “Lun” ishte një nga dizenjimet e fundit që doli nga programi Sovjetik i automjeteve me efekt tokësor. Më i gjatë se një superbumbo Airbus A380 dhe gati po aq i gjatë, pavarësisht nga madhësia dhe pesha e tij, Lun ishte i aftë të arrinte shpejtësi deri në 550 kilometra në orë falë tetë turbofanëve të fuqishëm të vendosur në krahët e tij të ngurtë.
Kjo makinë e frikshme madje ishte në gjendje të ngrihej dhe të ulej në kushte stuhie, me valë deri në dy metra e gjysmë. Misioni i tij i synuar ishte të kryente sulme të rrufeshme të shkaktuara nga deti me gjashtë raketa anti-anije që mbante në tubat e lëshimit të vendosur në majë të trupit të saj. (CNN)
Edel Strazimiri / SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.