Pasojat e “vitit pandemik”, çfarë pritet nga viti 2021?
2020 ishte një vit sfidues dhe i çuditshëm. Përballja me pandeminë gërryu shumë nga themelet socio-ekonomike që ishin vendosur në bazat nga ku ngrihet veprimtaria njerëzore. Kjo solli mjaft pasoja në çdo sferë të jetës.
Pasoja qe priten të zhduken me ardhjen e vaksinës në vitin 2021. Apo jo?
Në fakt nuk është kështu. Sfidat e vitit 2020 do të jenë të pranishme edhe në vitin e ardhshëm, si një dhuratë e padëshiruar që babagjyshi i jep fëmijëve të cilët janë sjellur keq. Sfidat veçse sa do të transformohen. Përballja e vazhdueshme e njerëzimit do të jetë t’i përballojë ato dhe të mundet të nxjerrë të mira edhe nga e keqja.
Në këtë kontekst, çfarë pritet të dhurojë viti 2021 për njerëzimin, viktimën e preferuar të kësaj pandemie plot surpriza?
Lufta për vaksinat. Ndërsa vaksinat e para bëhen të disponueshme në sasi, fokusi do të zhvendoset nga përpjekja heroike për zhvillimin e tyre në detyrën po aq shqetësuese të shpërndarjes së tyre. Diplomacia e vaksinave do të shoqërojë luftimet brenda dhe midis vendeve mbi atë se kush duhet t’i marrë ato dhe kur.
Një rimëkëmbje e përzier ekonomike. Ndërsa ekonomitë lehtësohen nga pandemia, rimëkëmbja do të jetë e pakënaqshme, pasi shpërthimet lokale vijnë e shkojnë – dhe qeveritë nuk mund të mbajnë ndërmarrjet në ndihmë. Hendeku midis firmave të forta dhe të dobëta do të zgjerohet.
Rregullimi i rendit të ri botëror. Sa do të jetë në gjendje Joe Biden, i sapo instaluar në Shtëpinë e Bardhë, të rregullojë një rend ndërkombëtar të bazuar në rregulla? Traktati i klimës në Paris dhe marrëveshja bërthamore e Iranit janë vendet e dukshme për të filluar. Por rrënimi i paraprin Donald Trump dhe do të tejkalojë presidencën e tij.
Kompanitë në qendër të vëmendjes. Një front tjetër për konfliktin SHBA-Kinë janë kompanitë, dhe jo vetëm shembujt e qartë të Huawei dhe TikTok, pasi biznesi bëhet edhe më shumë një fushë beteje gjeopolitike. Përveç presionit nga lart, kompanitë gjithashtu përballen me presion nga poshtë, pasi punonjësit dhe klientët kërkojnë që ata të marrin qëndrim ndaj ndryshimeve klimatike dhe drejtësisë sociale, ku politikanët kanë bërë shumë pak.
Teknologjia. Në vitin 2020 pandemia përshpejtoi miratimin e shumë sjelljeve teknologjike, nga video-konferenca dhe blerjet në internet te puna në distancë dhe mësimi në distancë. Në vitin 2021, shkalla në të cilën këto ndryshime do të rrinë ose do të përshpejtohen, do të bëhet më e qartë.
Një mundësi për të luftuar ndryshimin e klimës. Një lajm i mirë mes krizës është shansi për të ndërmarrë veprime mbi ndryshimin e klimës, pasi qeveritë investojnë në planet e rikuperimit të gjelbër për të krijuar vende pune dhe për të ulur emetimet.
Viti i ‘déjà vu’. Ky është vetëm një shembull se si mund të ndihet viti i ardhshëm, në shumë aspekte, si një veprim i dytë në vitin 2020, pasi ngjarjet si Lojrat Olimpike, Dubai Expo dhe shumë tubime të tjera politike, sportive dhe tregtare bëjnë më të mirën për t’u hapur një vit më vonë sesa ishte planifikuar. Jo të gjithë do të kenë sukses.
Një thirrje zgjimi për rreziqe të tjera. Akademikët dhe analistët, shumë prej të cilëve kanë paralajmëruar për rrezikun e një pandemie për vite me radhë, do të përpiqen të shfrytëzojnë një dritare të ngushtë të mundësive për t’i bërë politikëbërësit të marrin më seriozisht rreziqe të tjera të neglizhuara, të tilla si rezistenca ndaj antibiotikëve dhe terrorizmi bërthamor.
Sikurse u përmend që në fillim pra, 2021 nuk është një vit çlirimi. Nuk do ketë rikthim në normalitet, por në vend të kësaj, viti 2021 do të jetë një sfidë për të ndërtuar një normale të re. Ky mund të shihet si një lajm i mirë. E reja, edhe pse krijon vështirësi në përshtatje, mund ta avancojë botën në një kontekst të ri civilizimi.
Mbetet për t’u parë!
The Economist
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.