Pse data e Pashkëve nuk është asnjëherë fikse?

Pashkët e krishtera fiksohen sipas kalendarit hënor: bie të dielën e parë pas tëb hënës së parë të re të ekuinoksit pranveror. Prandaj mund të bjerë brenda një periudhe prej 35 ditësh: nga 22 Marsi (në rastin e një hëne të plotë në 21 Mars, dita e parë e pranverës dhe dita tjetër është e diela) deri në 25 Prill (nëse hëna e parë e plotë është 18 Prilli dhe të nesërmen është e hënë).

Lidhja me kalendarin hënor rrjedh nga fakti që Pashkët e krishtera e kanë origjinën nga Pèsach (ose Pesah), Pashkët Hebraike, një festë e cila – ndryshe nga Pashkët Katolike që feston ringjalljen e Jezusit – përkujton çlirimin e Popullit Hebre nga skllavëria dhe eksodi nga Egjipti i udhëhequr nga profeti biblik Moisiu në Tokën e Premtuar.

Hebrenjtë, edhe sot, përdorin një kalendar, muajt e të cilit zgjasin sa një cikël hënor (29 ose 30 ditë). Pashka është festuar gjithmonë në ditën e katërmbëdhjetë të muajit Nissàn, domethënë në hënën e plotë të mars-prillit. Prandaj, deri në shekullin e dytë, të krishterët festuan Pashkën në 14 të Nissàn për të kujtuar vdekjen e Jezusit, e cila, sipas ungjilltarit Gjon, ndodhi atë ditë.

Më vonë mbizotëroi dëshira për të festuar ringjalljen e Krishtit: në vitin 325 këshilli i Nikesë, duke interpretuar një pasazh nga Shën Pali, i vendosur si data e Pashkëve të Dielën pas hënës së parë të plotë të pranverës. Në kaskadë, janë vendosur gjithashtu një seri festash të tjera “të lëvizshme”, të tilla si Rrëshaja, e cila festohet 50 ditë më vonë (Pashkët përfshihen gjithashtu në llogaritjen), ose Ashes, 47 ditë më parë, e cila hap periudhën e Kreshmëve.

Në librin e Eksodit, në Bibël, thuhet se kur Judenjtë ishin skllevër në Egjipt, një engjëll i vdekjes, i dërguar nga perëndia i Judenjve, ndaloi në shtëpitë e Egjiptianëve duke vrarë të gjithë të parëlindurit (i dhjeti dhe e fundit nga plagët e Egjiptit). Por ai kaloi pranë shtëpive të Judenjve, dyert e të cilëve ishin të shënuara me gjakun e një qengji. Në dritën e parë të agimit, populli hebre, i kursyer nga engjëlli i Zotit, u nis për në Palestinë. Vetë fjala Pashkë është e lidhur me foljen hebraike pasach që do të thotë “të kalosh”.

Edhe sot, darka hebraike e pragut të Pashkëve “ringjall” ngjarjen. Sipas traditës, qengji (i cili kujton flijimin) hahet me barishte të hidhura (të cilat kujtojnë hidhërimin e skllavërisë) dhe “bukë pa maja” për të treguar nxitimin me të cilin u desh të largoheshin nga Egjipti, nxitim i dukshëm edhe në mënyrën që do të konsumin atë darkë: me këpucë dhe shkop në dorë, duke ngrënë me nxitim. (FOCUS)

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.