Pse ëmbëlsuesi nuk na ngop si sheqeri?!

Të mashtrosh trupin është e vështirë: kur, për shembull, përpiqemi të shuajmë dëshirën për sheqerna duke i zëvendësuar me ëmbëlsues, ai e kupton. Ky mekanizëm ka qenë i njohur për dekada, por deri më sot nuk ishte e qartë se si organizmi ynë e zbuloi mashtrimin: një studim i kryer nga një ekip nga Universiteti Duke (SHBA) dhe i botuar në Nature Neuroscience hetoi se çfarë ndodh në zorrë në nivel molekular duke zbuluar se ekziston një grup i caktuar qelizash që shkakton dy përgjigje të ndryshme nervore bazuar në substancën e zbuluar, sheqer ose ëmbëlsues.

Studimet e mëparshme kishin treguar se në zorrë ka qeliza të lidhura drejtpërdrejt me neuronet (dhe rrjedhimisht me trurin), të ngjashme me ato që zbulojnë shijen dhe erën. Këto qeliza të ndjeshme, të quajtura neuropodë (fjalë për fjalë neuropodë, qeliza epiteliale ndijore të zorrëve), transmetojnë informacion në tru disa milisekonda pasi zbulojnë praninë e sheqerit. “Sheqeri që ne hamë stimulon këto qeliza të zorrëve që çlirojnë glutamat (një nga neurotransmetuesit më të rëndësishëm në sistemin tonë nervor, Ed) dhe aktivizojnë nervin vagus,” shpjegon Diego Bohórquez, një nga autorët e studimeve të mëparshme dhe të reja.

Duke u bazuar në këtë njohuri, studiuesit e Universitetit Duke e kanë hetuar më tej çështjen, duke u përpjekur të kuptojnë se si neuropodët janë në gjendje të bëjnë dallimin midis sheqerit dhe ëmbëlsuesve. Për ta bërë këtë, ata injektuan këto dy substanca direkt në zorrët e minjve të anesteziuar dhe analizuan përgjigjen e tyre.

Rezultatet treguan se neuropodët zbulojnë praninë e sheqerit përmes transportuesit SGLT1, i cili i stimulon ata të lëshojnë glutamat i cili nga ana tjetër aktivizon nervin vagus, përgjegjës për dërgimin e sinjaleve të kënaqësisë në tru (dhe për këtë ndihemi të kënaqur pasi kemi marrë sheqer); përkundrazi, kur ëmbëlsuesi bie në kontakt me neuropodët, qelizat lëshojnë ATP (adenozinë trifosfat), një neurotransmetues që aktivizon një zonë të ndryshme të rrugës zorrë-tru (dhe nuk na lë të kënaqur).

Në të ardhmen, kjo njohuri mund të jetë e dobishme në ndryshimin e mënyrës së të ngrënit. Nëse do të mundemi, për shembull, të zhvillojmë një ëmbëlsues pa kalori që mund të stimulojë transportuesin SGLT1, ndoshta mund të jemi në gjendje të mashtrojmë mendjen që të besojë se po konsumojmë ushqime me kalori. Por a nuk do të ishte më e lehtë të mësoni se si të kontrolloni dëshirat tuaja?! FCS

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.