Pse ndryshojnë stinët në Tokë ?

Disa gjëra na duken aq të vetëkuptueshme saqë as nuk dyshojmë se sa procese të ndryshme fshihen pas tyre. Ndryshimi i stinëve është një proces kompleks, i cili ndikohet nga shumë faktorë. Në disa vende, stinët nuk janë katër, por gjashtë!

Ndryshimi i stinëve është për shkak të pjerrësisë së boshtit të tokës në një kënd prej afërsisht 23.4 ° në lidhje me nivelin e ekliptikës. Ky rrafsh është një rreth i madh përgjatë të cilit planeti rrotullohet rreth Diellit.

Nëse nuk do të kishte pjerrësi, atëherë kohëzgjatja e ditës dhe natës në çdo pikë të Tokës do të ishte e njëjtë dhe Dielli do të lëvizte në të njëjtën mënyrë gjatë ditës në çdo stinë.

Stinët janë gjithmonë të ndryshme në hemisferat veriore dhe jugore, nëse vera fillon në njërën, atëherë dimri vjen në tjetrën. Kjo për faktin se më shumë dritë bie në një pjesë të planetit sesa në një tjetër në verë ose dimër. Ky efekt ndryshon ndërsa Toka rrotullohet në orbitën e saj.

Për gjysmën e vitit (përafërsisht 20 mars deri më 22 shtator), hemisfera veriore është e ekspozuar ndaj diellit për pjesën më të madhe të ditës dhe aktiviteti diellor arrin kulmin rreth datës 21 qershor. E njëjta gjë ndodh në gjysmën e dytë të vitit, por në Hemisferën Jugore, ku drita e ditës arrin maksimumin e saj rreth datës 21 dhjetor.

Këto 2 momente quhen solstici veror dhe dimëror. Përveç kësaj, momentet kur gjatësia e ditës dhe e natës në të dy hemisferat janë të njëjta quhen ekuinokset e pranverës dhe të vjeshtës.

Çfarë ndikon në ndryshimin e stinëve

Ndryshimet sezonale varen nga afërsia e oqeanit ose trupave të tjerë të mëdhenj ujorë, të cilët mund të zvogëlojnë efektet e temperaturave ekstreme. Përveç kësaj, ato mund të ndikohen nga kushte të ndryshme të motit si erëra të forta, uragane, zjarre etj.

Në gjerësi mesatare, stinët mund të dallohen bazuar në të dhënat mjedisore, pa data fikse kalendarike. Kjo do të thotë se në hemisferën veriore ka 6 periudha në rajone me klimë të butë. Gjatë këtyre periudhave, zogjtë ndryshojnë sjelljen e tyre dhe bimët lulëzojnë ose thahen.

1- Pranvera e hershme (shkurt-mars): Sythat e pemëve gjetherënëse fillojnë të fryhen dhe disa lloje shpendësh shtegtarë lëvizin nga habitatet e dimrit në atë të verës.

2- Pranvera (mesi i marsit deri në fund të prillit): sythat shfaqen në pemë, shfaqen gjethet, zogjtë fillojnë të bëjnë fole.

3- Mesi i verës (në fillim të qershorit deri në mes të gushtit): Pemët janë plotësisht të mbuluara me gjethe dhe zogjtë rritin të vegjlit e tyre.

4- Fundi i verës (mesi deri në fund të gushtit): Gjethet fillojnë të ndryshojnë ngjyrën, zogjtë e rinj piqen, bashkohen me zogjtë e rritur dhe përgatiten për migrimin e vjeshtës me ta.

5- Vjeshta (fillon në mes të fund shtatorit): gjethet marrin ngjyrë kafe dhe bien, dhe zogjtë kthehen në lagjet e tyre dimërore.

6- Dimri (fillon në nëntor ose dhjetor): pemët heqin plotësisht gjethet e tyre dhe zogjtë shtegtarë më në fund vendosen në habitatet dimërore.

SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.