Rekomandimet e FMN për qeverinë shqiptare: “Kujdes me stimujt shtesë, transparencë me rindërtimin, gabim heqja e taksës për biznesin e vogël”

Në raportin e sapo publikuar nga FMN të programit të post-monitorimit, institucioni me bazë në Washington veçse bën një panoramim të përgjithshëm të ekonomisë shqiptare, vendos theksin te sfidat dhe problemet kryesore në një kohë që vendi ka pësuar dy goditje të fuqishme; atë të tërmetit të një viti më parë si dhe pandeminë. Financat publike marrin fokusin kryesor.

“Dobësitë kryesore janë te financat publike. Borxhi publik i Shqipërisë është i qëndrueshëm, por niveli i lartë dhe nevojat bruto për financim janë të mëdha. Kontraktimi i madh ekonomik si dhe rritja e defiçitit fiskal, pritet të rrisin borxhin publik në 81.9% të PBB-së këtë vit. Në 3%, normat efektive të interesit janë ndjeshëm nën rritjen e Prodhimit të Brendshëm Bruto gjatë periudhës 2021-2025. Nevojat bruto për financim pritet të rriten në 24.1% të PBB-së këtë vit si dhe të jenë mesatarisht në 20.4% të prodhimit kombëtar në periudhën afat-mesëm”-nënvizon mes rreshtave FMN.

Stimujt fiskal marrin gjithashtu një vëmendje të madhe nga institucioni, i cili nënvizon se: “Mbështetja ndaj ekonomisë duhet të vazhdojë edhe në 2021, por se shpenzimet kapitale të lidhura me tërmetin duhen përmbajtur. “Duke parë dobësinë në menaxhimin e financave publike si dhe pengesat në financim, stafi i FMN nuk aprovon shpenzime kapitale shtesë, mbi ato aktuale të rindërtimit, pa kompromentuar cilësinë e shpenzimeve”-thuhet më tej. Autoritetet nga ana tjetër, këshillohen që të përmbajnë shpenzimet jo-prioritare, për t`i bërë vend shpenzimeve për kujdesin shëndetësor dhe mbrojtjen sociale për më të dobëtit. Institucioni ndër të tjera nënvizon se, mbështetja fiskale duhet të jetë e  përkohshme dhe e targetuar, si dhe subjekt i transparencës. Në këtë kuadër, FMN kritikon qeverinë shqiptare për  heqjen e taksës ndaj biznesit të vogël me xhiro deri në 14 milionë lekë, si dhe përjashtimet e tjera ad-hoc nga taksat të cilat janë ndërmarrë së fundmi. Sipas Fondit Monetar Ndërkombëtar, këto ndërhyrje dobësojë bazën e taksave. “Fondet e rindërtimit duhet të jenë subjekt i kontrolleve të përshtatshme si dhe është e rëndësishme që procedurat e prokurimeve të monitorohen, përfshirë publikimin e përfituesve dhe kontratave të prokurimit”-nënvizon FMN, duke vendosur theksin te transparenca në këtë drejtim.

Sa i përket amnistisë fiskale, në raport përfshihet dhe qëndrimi i qeverisë shqiptare për të mos e kaluar ligjin pa adresuar çështjet e ngritura nga faktorët e brendshëm si dhe komuniteti ndërkombëtar.

Për të disatën herë ndërkohë, institucioni me bazë në Washington ngre problemin e skemave të Partneritetit Publik Privat, duke nënvizuar se, në 2021, vlera e këtyre kontratave do të prekë 50% të Prodhimit të Brendshëm Bruto, dhe se duhen përpjekje të mëdha nga qeveria për të menaxhuar impaktin e drejtpërdrejtë në buxhet si dhe detyrimet e prapambetura.

Në diskutimet me fondin, Banka e Shqipërisë ndërkohë është angazhuar për stimuj shtesë fiskal si dhe për një program lehtësimi sasior në rast se do të jetë e nevojshme.

Mbi raportin e FMN ka reaguar edhe kreu i Partisë Demokratike, Lulzim Basha, i cili thekson se, institucioni ka konfirmuar pretendimin  e opozitës se qeveria duhet të bëjë më shumë për të ndihmuar njerëzit.

Roel Korkuti / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.