Sa do të rritet çmimi i cigareve nga 1 janari 2022? Për herë të parë taksohen edhe shishat që përdoret masivisht në lokale

Çmimi i cigareve do të vijojë rritjen nga viti në vit. Në ndryshimet fiskale të propozuara nga qeveria, parashikohet miratimi i kalendarit 5 vjeçar të rritjes graduale të akcizës.

“Duke u nisur nga zbatimi i suksesshёm i kalendarit aktual si edhe nga stabiliteti i krijuar nё ruajtjen dhe pёrmirёsimin e formalitetit, nё uljen graduale tё konsumit, por edhe nё rritjen graduale tё tё ardhurave, propozohet një kalendar i ri pёr periudhёn vijuese 5-vjeçare 2022 – 2026, që bazohet nё tё njëjtat parime dhe objektiva” evidentohet në relacionin e projektligjit te siguruar nga SCAN.

Gjatë periudhës 2018-2021 akciza e cigareve u rrit çdo vit sipas një skeduli të parashikuar në ligj, konkretisht nga 5550 lekë/1000 fije në 5850 lekë/1000 fije më 1 janar 2018; 6000 lekë/1000 fije në 1 janar 2019;  6250 lekë/1000 fije në1 janar 2020 dhe 6500 lekë/1000 fije në 1 janar 2021, siç është dhe aktualisht.

Në krahasim me vendet e rajonit, Shqipëria dhe Kosova aplikojnë vetëm akcizë mbi sasinë e jo mbi vlerën e cigareve, që nënkupton një taksim specifike dhe jo ad-volerem apo ndërthurje të këtyre dy formave të taksimi siç edhe aplikohet nga vendet e rajonit. Norma e akcizës së aplikuar është më e vogël, me përjashtim të Maqedonisë.

Arsyet për rritjen e nivelit të akcizës në produktet e duhanit:

1.Rritje graduale progresive për t’u përafruar me nivelin minimal, sipas Direktivës së BE-së 2011/64 “On the structure and rates of excise duty applied to manufactured tobaço”, e cila përcakton nivelin minimal të akcizës për cigaret, të paktën 90 euro/1000 fije.

2.Tё garantohet njё rritje graduale e tё ardhurave nga akciza dhe TVSH.

3.Rritja e akcizës së cigareve si një instrument për rritjen e çmimit të shitjes së tyre dhe politikë fiskale që synon frenimin dhe uljen e konsumit të cigareve, si produkt me pasoja në shëndetin e pupullatës.

4.T’i jepet mundёsi operatorёve formalё qё tё bёjnё plane biznesi afatgjatё dhe t’i krijohet siguri nё tё bёrit biznes;

5.Tё garantohet njё rritje graduale e çmimeve me pakicё qё tё ndikojё financiarisht te konsumatorёt, por jo ti orientojё drejt tregjeve tё paligjshme;

6.Të mbrohen të ardhurat nga erozioni i mundshëm drejt kategorive të reja të produkteve të nikotinës si Shisha, Duhan me ngrohje, Qeska Nikotine për përdorim oral dhe cigare elektronike (me lëng).

Ndërkohë, është e rëndësishme të theksojmë se rritja e nivelit të akcizës së duhaneve dhe masa e rritjes e parashikuar në vite, duhet të jetë e balancuar dhe neutrale ndaj nivelit të akcizave në vendet e rajonit, me qëllim që të mos nxisë fenomenet e shmangies së akcizës dhe kondrabandës ndërkufitare me mallrat e akcizës.

Në këtë kuadër është propozuar kalendar rritjeje për të gjithë kategoritë e “Duhan dhe nënprodukteve të tij”.

Këtë vit, në paketën fiskale është shtuar një kategori e re “Shisha, nargjile” dhe nivel akcize 6750 lekë/kg, nga 1 janari 2022 duke u rritur më pas për 4 vitet në vijim me 500 lekë/kg, si dhe në kategorinë “Nikotinë lëng”  është propozuar të shtohet nëndarja me përshkrim “Qeska Nikotine – Duhan i prodhuar dhe produkte nikotine me aplikim oral pa djegie”, me nivel akcizë 6750 lekë/kg, duke u rritur më pas për 4 vitet në vijim me 500 lekë/kg.

“Nëpërmjet këtij ndryshimi synohet të kemi një taksim të drejtë me akcizë për produktin nargjile, i cili pas përpunimit të tij, ka në përmbajtjen e produktit 10 apo 15% “duhan”, por që aktualisht taksohet sikur e gjithë përbërja të ishte prej duhani.

Ky propozim vjen i bazuar me frymën e ligjit 61/2012, që akciza paguhet vetëm për sasinë e produktit të akcizës (psh Birra, pijet alkolike bazuar në % e alkolit, duhani me ngrohje bazuar në sasinë e duhanit në produkt), si edhe për mbrojtjen e të ardhurave nga erozioni i mundshëm i konsumit drejt produkteve të reja.  

Arsyeja për detajimin e kësaj kategorie në listën e mallrave të akcizës është se në tregun vendas po tregtohet gjerësisht ky produkt me një trend në rritje të bareve dhe klubeve që ofrojnë këtë lloj produkti. Sipas të dhënave një sasi tepër e vogël është rregjistruar, pajisur me pullat përkatëse të akcizës dhe rrjedhimisht zhdoganuar.

Aplikimi i akcizës për këtë produkt, në vendet të cilat e tregtojnë, është i ndryshëm, por duke mbizotëruar taksimi në kg të sasisë së duhanit brenda paketimit. Lidhur me klasifikimin dhe taksimin e këtij produkti është propozuar të jetë në nivelin 6,750 lekë/kg dhe baza e llogaritjes të jetë e bazuar në peshën e duhanit neto në produkt.

Për dy kategoritë e mësipërme, për nikotinën lëng dhe shisha nargjile, por edhe për duhanin me ngrohje është propozuar një nivel taksimi me rritje më të shpejtë duke pasur parasysh se këto produkte dhe pse akoma zënë një peshë të vogël në total të ardhurat nga akciza (më pak se 5%), pritet të kenë një tendencë rritje në të ardhmen e afërt, duke cënuar të ardhurat afatmesme nga akciza” shkruhet në relacionin e projektligjit.

Rritja e akcizës së cigareve që përmbajnë duhan në vendin tonë ka qenë graduale ndër vite me qëllim përafrimin me legjislacionin e Bashkimit Evropian. Direktiva e BE-së parashikon që niveli i akcizës duhet të jetë jo më i ulët se  90 Euro/1000 fije e shprehur në lekë (11.250 lekë/1000 fije) nga 6500 lekë/1000 fije që është aktualisht.

Niveli aktual i akcizës së cigareve prej  6500 lekë/1000 cope, është larg nivelit minimal të parashikuar në Direktivë. Për këtë qëllim dhe me synimin për tju afruar gradualisht nivelit të Direktivës, nëpërmjet këtij projektligji është parashikuar rritja e nivelit të akcizës në 5 vitet e ardhshme  me 5 lekë për paketë sipas këtij kalendari i cili shprehet në fije jo paketë:

6750 lekë/1000 fije duke filluar nga 1 janari 2022;

7000 lekë/1000 fije duke filluar nga 1 janari 2023;

7250 lekë/1000 fije duke filluar nga 1 janari 2024;

7500 lekë/1000 fije duke filluar nga 1 janari 2025;

7750 lekë/1000 fije duke filluar nga 1 janari 2026.

Nga rritja e akcizës në grupin e duhaneve, parashikohet efekt vjetor në rritjen e të ardhurave nga akciza rreth +750 milion lekë.

SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.