Si ndryshimet klimatike po e bëjnë gjithnjë të më të rrezikshëm alpinizmin?!

Pothuajse kudo në botë, alpinizmi në lartësi të mëdha është një aktivitet gjithnjë e më i rrezikshëm për shkak të ndryshimit të klimës. Alarmi nuk vjen nga udhëzuesit alpinë, as nga alpinistët e niveleve të ndryshme, por nga ekspertë dhe shkencëtarë që të gjithë duhet t’i dëgjojnë. Rrëshqitjet e tokës dhe ortekët po bëhen gjithnjë e më të shpeshta edhe kur ato nuk kanë ndodhur kurrë më parë. Ndryshimet klimatike po vënë në rrezik të lartë ata që bëjnë alpinizëm në mure shkëmbore dhe akuj të cilat janë shumë më shumë në rrezik sesa dekada më parë.

Alarmi për ndryshimet në mal ishte një nga temat e takimit të fundit të Union Internationale des Associationations d’Alpinisme (UIAA), i cili natyrisht merret edhe me sigurinë e maleve. Një nga studimet e paraqitura ka shqyrtuar shumë rrugë të ngjitjes në Mont Blanc, të cilat në vitet 1970 konsideroheshin të sigurta dhe nuk janë më kështu, dhe disa prej tyre nuk frekuentohen më për shkak të rrezikut të tyre.

Një studim i vitit 2017 mbi disa masivë të Mont Blanc kishte evidentuar tashmë një degradim të ndjeshëm të permafrostit, shkakun e parë të rrezikut të rrëshqitjeve të dheut në muret shkëmbore dikur të konsideruara jashtëzakonisht të sigurta. Çështja nuk ka të bëjë vetëm me Mont Blanc pasi edhe shumë ngjitje në akull nëpërmjet rrugëve klasike në Alpet lindore janë karakterizuar nga rënie shkëmbinjsh dhe gurësh shkëmbor, situatë që duhet të merret seriozisht në konsideratë nga alpinistët e të gjitha llojeve.

Në anën tjetër të botës ndodh e njëjta gjë: në malet e Zelandës së Re, për shembull, ngjitjet në Aoraki Mount Cook janë bërë më komplekse dhe të rrezikshme. E njëjta gjë për shumë maja në Paqësorin Veri-perëndim të Shteteve të Bashkuara: në disa raste nuk është më e mundur të ngjitesh.

Situata në Himalaje është më pak e theksuar, megjithëse, sipas Tshering Pande Bhote, nënkryetar i Shoqatës Kombëtare të Guides Mountain Association të Nepalit, ka një rritje në hapjen e shkrepave, me gjasë për shkak të shkrirjes më të madhe të akullit në kontakt me shkëmbin. Dhe diçka krejtësisht e re, vit pas viti, po evidentohen gjithnjë e më shumë pellgje të formuara në akullnajën Khumbu, në bazën e Everestit, dhe kjo padyshim për shkak të shkrirjes së shpejtë të vetë akullnajës. (Focus)

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.