Si po përgatitet Europa për sulmet kibernetike? – Ekspertët, thirrje udhëheqësve të zbatojnë një ‘mburojë dixhitale’

Mes pushtimit rus të Ukrainës, ka shqetësime se sulmet kibernetike mund të godasin vendet evropiane.

Banka qendrore e Lituanisë ka paralajmëruar bankat e vendit që të përgatiten për ndërprerje të energjisë dhe sulme kibernetike.

Vendi ndan një rrjet elektrik me Rusinë, së bashku me fqinjët e tij baltik, Estoninë dhe Letoninë. Qeveria në Riga gjithashtu ka frikë nga sulmet kibernetike.

Ajo vjen pasi kolektivi “hakktivist” Anonymous sulmoi së fundmi bankat dhe ministritë ruse, rrëzoi stacionet televizive ruse dhe faqet propagandistike dhe ka bërë publike mijëra dokumente konfidenciale të Kremlinit.

Mbrojtja e bankave

Sipas bankës qendrore të Lituanisë, kompanitë financiare duhet të kenë plane të paparashikuara për sulme kibernetike si ransomware dhe sulme të shpërndara të mohimit të shërbimit (DDOS), në të cilat kriminelët kibernetikë përpiqen të mbingarkojnë një rrjet me vëllime të larta të trafikut të të dhënave. Banka u tha gjithashtu huadhënësve të tjerë që të përgatiteshin për një shkelje të ngjashme me sulmin kibernetik të vitit 2021 ndaj SolarWinds, i lidhur me një agjenci me bazë në Rusi që synonte qindra kompani dhe organizata.

Vetë Banka Qendrore Evropiane (BQE) ka ngritur alarmin dhe disa banka dhe kompani tashmë po testojnë aftësinë e tyre për t’i bërë ballë një kërcënimi të tillë.

Qendra Kombëtare e Sigurisë Kibernetike e Mbretërisë së Bashkuar paralajmëroi organizatat që të monitorojnë qëndrueshmërinë e tyre kibernetike pasi zbuluan një rritje të sulmeve të ransomware nga Rusia. Kreu i Autoritetit Federal të Mbikëqyrjes Financiare të Gjermanisë, BaFin, Mark Branson, paralajmëroi gjithashtu për ndërveprimin shqetësues midis luftës kibernetike dhe gjeopolitikës.

Në mënyrë të ngjashme, agjencia kombëtare e sigurisë kibernetike e Italisë ka paralajmëruar se pushtimi rus i Ukrainës do të rrisë “rreziqet kibernetike ndaj të cilave ekspozohen kompanitë italiane që kanë marrëdhënie me operatorët e vendosur në territorin ukrainas”.

Kompanitë private hyjnë në përleshje

Të mërkurën e kaluar, vetëm disa orë para se tanket ruse të fillonin të hynin në Ukrainë, u ngrit një alarm në Qendrën e Inteligjencës së Kërcënimeve të Microsoft-it nga një malware i paparë kurrë më parë që synonte ministritë dhe institucionet financiare të qeverisë ukrainase.

Brenda tre orësh, Microsoft u fut në një luftë kibernetike kundër një armiku që luftonte mijëra kilometra larg.

Qendra e kërcënimit, në veri të Seattle, ishte në gatishmëri të lartë dhe çmontoi shpejt malware, e quajti atë FoxBlade dhe informoi autoritetin më të lartë ukrainas të mbrojtjes kibernetike.

Brenda tre orësh, sistemet e zbulimit të viruseve të Microsoft-it u përditësuan për të bllokuar kodin, i cili fshin të gjitha të dhënat në kompjuterët në një rrjet.

‘Përgatituni, mos u frikësoni’

Sandra Joyce, shefe e inteligjencës globale në firmën e sigurisë kibernetike Mandiant, është e mendimit se “duhet të përgatitemi, por jo të kemi panik sepse objektivi janë edhe perceptimet tona”.

Joyce shtoi se shumë qeveri dhe kompani perëndimore janë të përgatitura për të trajtuar këto sulme të mbështetura nga Rusia.

Rreziku i sulmeve kibernetike, në çdo rast, është në krye të shqetësimeve të Bashkimit Evropian. Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, përmendi “sulmet hibride dhe kibernetike” në një postim në Twitter më 15 shkurt, kur prezantoi udhëzimet e reja të mbrojtjes evropiane të Brukselit.

Në Ukrainë, këto sulme po vazhdojnë. Pasi një sulm malware në janar rrëzoi kompjuterët e disa agjencive qeveritare, dy banka të mëdha ukrainase dhe uebsajti i Ministrisë së Mbrojtjes u goditën.

Mykhailo Fedorov, ministri i transformimit dixhital i Ukrainës, tha se ishte sulmi më serioz i këtij lloji ndaj vendit.

Një javë më parë, në përgjigje të kërkesës së Ukrainës, Lituania, Holanda, Polonia, Estonia, Rumania dhe Kroacia aktivizuan Ekipin e Reagimit të Shpejtë Kibernetik për të ndihmuar institucionet ukrainase “të përballen me kërcënimet kibernetike në rritje”.

Ishte hera e parë që një projekt ushtarak i BE-së nën kuadrin e Bashkëpunimit të Strukturuar të Përhershëm (PESCO) hyri në një fazë operacionale.

Rrezik për Evropën

Eurodeputeti Bart Groothuis tha se i njëjti malware që sulmon infrastrukturën kritike në Ukrainë është zbuluar tashmë në Letoni dhe Lituani.

Agjencia e Bashkimit Evropian për Sigurinë Kibernetike ka nxjerrë udhëzime për të forcuar sigurinë e organizatave publike dhe private në Evropë në përgjigje të luftës në Ukrainë, mes lëvizjeve të ngjashme në SHBA dhe MB.

Lituania, Holanda, Polonia, Estonia, Rumania dhe Kroacia po planifikonin të dërgonin një ekip ekspertësh të sigurisë kibernetike në Ukrainë. Pastaj filloi pushtimi dhe nuk ishte më i mundur.

Ndërkohë, shërbimi i jashtëm i BE-së dhe ekipet kombëtare të reagimit kibernetik luajtën gjithashtu një skenar imagjinar në të cilin një sulm kibernetik nga Blueland, një vend imagjinar që dukej shumë si Rusia, shkakton prishje në spitale dhe termocentrale në të gjithë Evropën.

Sulmi imagjinar shkaktoi viktima, shkaktoi sanksione të BE-së dhe aktivizimin e një klauzole të mbrojtjes reciproke në traktatin e BE-së, e cila u përdor për herë të fundit kur terroristët sulmuan Parisin në 2015.

Disa shoqata teknologjike nga Rumania, Moldavia, Lituania, Sllovakia, Estonia, Hungaria, Polonia dhe Finlanda u kanë bërë thirrje udhëheqësve të BE-së të zbatojnë një ‘mburojë dixhitale’. Sepse ekspertët nuk pyesin veten nëse do të ketë një sulm shumë të ashpër kibernetik kundër infrastrukturës evropiane. Ekspertët pyesin veten se kur do të marrë formë ky sulm.

Nebi Xhomaqi / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.