Studimi: Blerja e cigareve më të shtrenjta mund të shpëtojë 450 milion vite jetë

Aktualisht, duhani vret më shumë se 7 milion njerëz çdo vit, duke e bërë atë një nga kërcënimet më të rëndësishme në botë për shëndetin publik, kjo sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë. Por, sipas një studimi të botuar ditën e mërkurë në BMJ, kjo mund të rezultojë në një rrënjosje të ekonomisë.

Dyfishimi i taksave të cigareve në 13 vende me të ardhura mesatare anembanë globit mund të shpëtojë pothuajse 450 milionë vjet jetë nga 157 miliard dollarë kosto të shpëtimit mjekësor, duke i nxitur duhanpirësit për të hequr zakonin si dhe të korrin fitimet e shëndetit publik, thotë studimi. Si fillim, studiuesit përdorën të dhënat ekzistuese të elasticitetit të çmimeve për të vlerësuar se si rritja e taksave të cigareve mund të ndikojë tek zakonet e 490 milionë duhanpirësve meshkuj, të cilët jetonin nga 13 vendet e përfshira në studim, si Kina, India, Meksika dhe Brazili.

Ata përcaktuan se një rritje prej 50% e çmimeve do të korrespondonte me një rënie prej 20% në pirjen e duhanit, duke inkurajuar miliona njerëz për të lënë duhanin. Ndërsa, ata të cilët kishin një interval më të ulët ekonomik, veçanërisht do të ishin më të prirur për të pasur rritje të çmimeve, thonë të dhënat.

Duhanpirësit janë më të prirur për tu përqendruar në demografinë me të ardhura të ulëta, e cila ndërprerja teorike e pirjes së duhanit do të vijë me përfitime të mëdha shëndetësore publike për këto popullime, shpjegon autori i studimit Prabhat Jha, profesor i epidemiologjisë në Universitetin e Torontos në Shkollën Dalla Lana të Shëndetit Publik.

“Me kalimin e kohës, të pasurit janë ata që e kanë lënë më shpejt duhanin, në krahasim me të varfrit,” shpjegon Jha, “kështu që ngarkesat e vazhdueshme të pirjes së duhanit” – siç janë sëmundjet e zemrës dhe kanceri – janë përqendruar kryesisht te të varfrit në shumë vende.

Në tërësi, Jha dhe kolegët e tij, arritën në konkluzionin se blerja e cigareve më të shtrenjta mund të shpëtojë rreth 449 milionë vjet jetë në të gjithë 13 vendet, me përfitimet më të rëndësishme që teorikisht shiheshin tek të rinjtë më të varfër.

Ndërprerja e duhanit në atë shkallë gjithashtu mund të shpëtojë 157 miliardë dollarë shpenzime mjekësore, të lidhura kryesisht me pirjen e duhanit, duke përfshirë sëmundjet e mushkërive, kancerin, sëmundjet e zemrës dhe ataku kardiak. Si një bonus shtesë për taksat e cigareve, sipas raportit, 13 vendet e përfshira në analizë do të shohin një rritje të produkteve të tyre bruto vendase nga 0.1% në 1.1%. Taksat janë një instrument shumë i fuqishëm për adresimin e qëllimeve të varfërisë në të ardhura”, thotë Jha.

“Për shkak se të varfrit janë më të përgjegjshëm ndaj çmimeve, grupi më i pasur i të ardhurave përfundon duke paguar dy herë më shumë tatimin shtesë si grupi me të ardhura më të ulëta.” Ndërsa gjetjet e studimit janë të gjitha të bazuara në modele teorike, ata janë mjaft bindës se Jha dhe kolegët e tij po punojnë me Qendrën Kanadeze për Kërkime Zhvillimore Ndërkombëtare dhe Bankën Botërore për të diskutuar strategjitë e mundshme të zbatimit.

Në mënyrë të konsiderueshme tatimi i pijeve me sheqer ose alkooli mund të ketë përfitime, thotë Jha, por secili rast është i ndryshëm. Cigaret janë unike, për shembull, në atë se nuk ka shumë alternativa në treg; tatimi i ujit të gazuar, në anën tjetër, mund ti shtyjë konsumatorët të pinë lëngje të ëmbla ose produkte të tjera.

Ada Xhagolli/SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.