Supermarketet në “sprint”! Tregtia me pakicë në Shqipëri ka një volum vjetor prej afro dy miliardë euro

Supermarketet po “zënë vend” mirë në treg, duke konkuruar jo vetëm me dyqanet e vogla, por edhe me njëri-tjetrin. Është bërë e zakonshme që çdo zonë banimi të ketë të paktën dy supermarkete të mëdha, të ofruara si pjesë e domosdoshme e shërbimeve ndaj qytetarëve.
Të paktën kështu ndodh në kryeqytet. Por rrjetet e supermarketeve vitet e fundit janë shtrirë gjerësisht edhe në qytete të tjera, të mëdha dhe të vogla. Në ditët e sotme, supermarketi do të përkufizohej pa frikë si një vend që kënaq kërkesën konsumatore me një gamë të gjerë produktesh, me çmime më të favorshme dhe që të kursen kohë. Tregu ushqimor i shitjes me pakicë duket se po njeh rritje dhe ka një tendencë të konsumatorëve drejt orientimit të blerjeve në këto njësi.
Këtë e konfirmojnë edhe markat që janë pjesë e këtij tregu, por edhe emra të rinj që i shtohen kësaj industrie. Megjithatë “torta” e shitjes me pakicë të produkteve të konsumit, është e ndarë 70% në favor të dyqaneve të vogla dhe rreth 30% në favor të njësive të specializuara. Sipas Instat, në shkallë kombëtare regjistrohen rreth 35.603 ndërmarrje që operojnë në sektorin e tregtisë me pakicë.
Këto subjekte kanë një numër mesatar vjetor të të punësuarish prej rreth 64 mijë personash, nga të cilët 38 mijë të vetëpunësuar. Instat raporton se shitjet totale në sektorin e tregtisë me pakicë për vitin 2016 ishin afro 249 miliardë lekë, ndërsa fitimi rreth 28.5 miliardë lekë. Norma e fitimit të sektorit për vitin 2016 ishte rreth 11.5%, ndjeshëm më e lartë se mesatarja prej 8.8% e sektorit privat të ekonomisë shqiptare në të njëjtin vit.
Megjithatë, nëse shohim bilancet e rrjeteve kryesore të supermarketeve, fitimet e tyre janë shumë më të ulëta krahasuar me të dhënat e përgjithshme të llogaritura nga Instat. Shumica e këtyre rrjeteve për vitin 2016 raportuan norma fitimi (fitimi neto ndaj xhiros) mes 1% dhe 6%.
Kompania më e madhe me rrjet të centralizuar, Spar Albania, e mbylli vitin 2016 me humbje, çka lidhet edhe me vazhdimësinë e investimeve për zgjerimin e rrjetit. Sigurisht që ky nivel përfitueshmërie në raport me qarkullimin është mjaft modest. Megjithatë, rrjetet e supermarketeve vazhdojnë të zgjerohen. Disa kontrollohen nga një kompani; disa punojnë me rrjete marketesh në pronësi të pavarur, por që ndajnë të drejtën e përdorimit të markës (franchise); ndërsa disa të tjera kombinojnë të dyja format.
INSTAT: Rritet konsumi dhe tregtia me pakicë
Konsumi dhe tregtia me pakicë gjatë tremujorit të fundit të vitit që lamë pas ka shënuar rritje. Sipas INSTAT, nëë tremujorin e katërt 2017, indeksi i volumit të shitjeve në tregtinë me pakicë është rritur 1,3 %, krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2016.
Krahasuar me tremujorin paraardhës, ky tregues i përshtatur sezonalisht është rritur 0,4 %. Në tregtinë me pakicë, pa përfshirë këtu tregtinë me pakicë të hidrokarbureve, indeksi i volumit të shitjeve ka pësuar një rritje prej 3,5 %, kundrejt të njëjtit tremujor të vitit të mëparshëm.
Në grupin “Ushqime, pije, duhan në njësi tregtare jo të specializuara dhe të specializuara”, indeksi i volumit të shitjeve, është rritur 11,3 %, krahasuar me të njëjtin tremujor të vitit 2016. Indeksi i volumit të shitjeve, për grupin “Produkte joushqimore në njësi tregtare të specializuara dhe jo të specializuara (përjashtuar tregtinë me pakicë të hidrokarbureve në njësi tregtare të specializuara)”, ka pesuar rënie në nivelin 0,8 %, kundrejt të njëjtës periudhë të vitit paraardhës.
Supermarketet shtohen
Tregu i shitjeve me pakicë duket se është bërë tërheqës. Një supermarket është një objekt me shtrirje të madhe, që mban një gamë të gjerë produktesh nën një çati duke përfshirë linjat e plota ushqimore dhe mallrat e kombinuara.
Aktualisht në tregun e konsumit zhvillojnë aktivitet disa emra të njohur supermarketesh dhe me degë në të gjithë shqipërinë. Të tilla janë si “Spar“, “Hippo“, “Ecomarket“, “Conad“, “Big Market“,“Albmarket“,“KMY“,“Xhangolli“,“Anamarket“, etj. Këto janë edhe emrat që dominojnë tregun dhe “vrasin” veshin e konsumatorit, por që janë edhe në një garë të ashpër mes tyre për të rritur numrin e blerësve dhe për të zgjeruar numrin e degëve, duke targetuar kryesisht edhe zona ku ky shërbim nuk është ekzistent.
“Aktualisht dinamika e tregut të supermarketeve është duke ndryshuar drejt rrjeteve të organizuara. Ndryshe jo vetëm nga Europa Perendimore, por edhe rajoni i Ballkanit (ku 80% e konsumit bëhet tek rrjetet e organizuara), shitja me pakicë e produkteve të përdorimit të përditshëm, ka qenë kryesisht e përqendruar në dyqanet e vogla të lagjeve (të ashtuquajtura minimarkete) dhe deri para 10 vitesh, 90% e konsumit bëhej tek ky lloj formati dhe ato të ashtuquajtura pika shumicë”, thekson Meland Qirko, drejtor ekzekutiv i “Hippo Markets”.
Sipas tij, vitet e fundit supermarketet po zënë një peshë të rëndësishme në tregun e konsumit.
“Gradualisht me maturimin dhe të tregut, por dhe të konsumatorit (klientit), i cili sa vjen e kërkon shërbim më cilësor, është rritur shtrirja e rrjeteve të organizuara, që gjithsesi aktualisht ka rreth 30-35% të tregut”. Si i tillë, tregu i organizuar, i quajtur ndryshe “modern trade”, zë ende një pjesë të vogël të vlerës totale të tregut ushqimor në Shqipëri. Në raport edhe me vendet në rajon përfshirë edhe Kosovën, pesha e tij është shumë e vogël dhe jo pa arsye. “Sigurisht ky është rezultat i disa faktorëve që lidhen me nivelin e lartë të informalitetit në këtë sektor në Shqipëri, me sjelljen e konsumatorëve drejt blerjes në dyqanet “no name” poshtë pallatit, shitjen e fruta perimeve ende në rrugë, etj” thekson Elona Hametaj, drejtore ekzekutive e “Spar Albania”. Sipas saj, ky treg duhej të ishte zhvilluar shumë më shumë se sa ka ecur deri më tani.
“Megjithëse hapja e rrjetit të parë të supermarketeve daton në tetor të vitit 2005, pra kemi vetem 13 vjet histori në drejtim të funksionimit të tregut modern, rrjetet e organizuara të supermarketeve, e sidomos i referohem emrave ndërkombëtarë, besoj që do ishin rritur më tepër në numër dhe në peshë nëse nuk do ballafaqoheshin me problematikat e sipërmendura në nivelin që ato janë ende prezent sot”, shprehet ajo.
Tregu sfidues, shumë marka të larguara
Së fundmi në treg janë shtuar disa emra të mëdha supermarketesh, ato ekzistuese janë zgjeruar edhe më shumë përmes hapjes së degëve të reja, ndërsa ka nga ato rrjete që nuk i kanë rezistuar tregut, janë larguar apo janë minimizuar ndjeshëm.
“Në fakt në këtë periudhe 13-vjeçare ka pasur largime të rrjeteve ndërkombëtare që operojnë në këtë sektor dhe këtu permendim emrat “Mercator“,“Delhaize Group“,“Carrefour“. Këto brand-e dhe kompani janë kompani fitimprurëse në të gjitha vendet e tjera të Europës ku operojnë, por nuk ia dolën të jenë në Shqipëri dhe përsëri përgjigjja lidhet me vështirësitë e tregut shqiptar që kanë të bëjnë me informalitetin, konkurrencën e pandershme dhe sjelljen konsumatore” shprehet përfaqësuesja e “Spar Albania“, Elona Hametaj.
Ndërkohë po ashtu, ka rrjete lokale të cilat janë në rritje dhe zgjerim dhe kjo është realizuar kryesisht nëpërmjet modelit të “subfranchising”, pra partneritetit. Ndërsa sa i përket fitimeve, drejtuesit e rrjeteve të supermarketeve kanë rezerva, duke bërë me dije se nuk janë ndër bizneset më të mira në këtë drejtim.
“Pavarësisht vështirësive të tregut, kudo në botë rrjetet e supermarketeve ngrihen mbi konceptin e fitimit nga volumet, nga qarkullimi i lartë dhe me marzhe shumë të ulëta fitimi për arsye se produktet janë bazike, të domosdoshme për çdo njeri, të çfarëdo grup-moshe apo niveli ekonomik”, thekson Hametaj.
Në të njëjtën linjë qëndron edhe përfaqësuesi i “Hippo Markets”, i cili thekson se marzhet e fitimit janë shumë të ulëta.
“Një industri është fitimprurese kur hyrja në të është e kontrolluar dhe e rregulluar, si dhe blerësi është i lidhur ngushtë me shitësin për produktin apo shërbimin. Hyrja në tregun e supermarketeve është totalisht e parregulluar dhe e lirë, ndërkohë që blerësit normalisht kanë një zgjedhje shumë të madhe për të bërë pazaret e tyre. Kjo e bën këtë industri, duke patur parasysh dhe konkurrencën e shtuar, që të ketë marzhe të ulëta fitimi dhe operatorët në tregun shqiptar perpiqen që të kenë gjithmonë kosto operative më të ulëta për të realizuar fitimin, që ndonjëherë shkon në kah të kundërt me shërbimin”, thekson Meland Qirko.
Oferta, shorte dhe pikë për të tërhequr klientë
Konkurrenca në tregun e konsumit tashmë është bërë më e fortë, pasi janë vetë markat e mëdha që tentojnë të tërheqin sa më shumë blerës, ndërsa dyqanet e vogla apo minimarketet kanë kaluar thuajse në plan të dytë. Sipas drejtuesve të supermarketeve, konkurrenca nis që në gjenezë, duke rritur cilësinë e shërbimit dhe duke ofruar më shumë për konsumatorët.
“Gara më e ashpër është tek rritja e cilësisë së shërbimit të klientit dhe kundër traditave të këqija të të bërit shitje me pakicë jashtë kushteve e standardeve të lejuara. Gjithsesi, edukimi i klientit bëhet nëse mobilizohen të gjithë aktorët (si shtetërorë ashtu dhe privatë) kështu që deri atëherë mekanizmat për të tërhequr klientelën janë kryesisht të përqendruara tek promocionet e shitjeve dhe komunikimi marketing”, thekson Meland Qirko, drejtor ekzekutiv i “Hippo Markets”.
Sipas tij, rrjetet e organizuara, duke pasur volume blerjeje më të mëdha se pikat e vogla, arrijnë të krijojnë promocione shitjesh shumë më të mira se pjesa tjetër e tregut. Diferencën mes supermarketeve më së shumti e bën strategjia e komunikimit që ata ndjekin me konsumatorin.
“Diferenca nga njëri rrjet tek tjetri tek kjo pjesë është e vogël dhe lufta e çmimeve e ashpër. Ndërkohë ndryshon strategjia e komunikimit, ku shikojmë “CONAD“ që është përqendruar te produktet “premium“ me çmime të larta, deri tek e kundërta e kësaj, siç është “Big Market“, që nuk është përqendruar te cilësia, por tek çmimet e ulëta”, thekson Qirko.
Ndërkohë joshja që i bëhet konsumatorit përmes ofertave të ndryshme, janë ato që më së shumti tërheqin blerës. Një pjesë e mirë e supermarketeve, për të afruar konsumatorë, duke tentuar t’i kthejnë në klientë të rregullt, aplikojnë shorte, të cilat i bëjnë publike përmes mediave vizive, ku ofrojnë çmime të mëdha, apartamente, automjete, produkte të tjera elektroshtëpiake, apo një vit blerje në supermarketin përkatës.
Të tilla janë si “Spar“,“Hippo“,“Big Market“,“Anna Market“ etj. Ndërsa një mënyrë tjetër është ajo e ofrimit të mundësisë për mbledhjen e pikëve për blerje të ndryshme përmes kartave të ofruara për klientët, ku pasi arrihet një kuotë e caktuar, për blerësin përkthehen në vlerë monetare dhe ofrohen dhurata të ndryshme apo zbritje në fatura.
Po ashtu, supermarkete si “Hippo“ ofrojnë blerjen e kartave vjetore për klientët, si karta “Gold“ apo “Premium“, përmes së cilave secilit konsumator që e blen atë, i jepet mundësia që gjatë gjithë vitit të blejë produkte me ulje çmimesh deri në 10%. Dhe pikërisht cilësia e produkteve, shërbimit dhe çmimet, bëjnë diferencën midis supermarketeve në treg dhe japin orientim të qartë tek konsumatorët.
“Në kohët e sotme gama e produkteve krijon pak diferencë dhe shumë fokusohen te çmimet, e ndikuar kjo dhe nga kërkesa e vazhdueshme e klienteve për çmime më të ulëta”, shprehet Qirko. Ndërkohë që mundësia që ofrojnë disa supermarkete për të kryer blerje përmes internetit është sërish një avantazh në këtë drejtim.
Supermarkete vs dyqane
Dyqanet e lagjeve, që në të shumtën e rasteve gjenden poshtë pallateve, i japin mundësinë klientëve që për çështje shpejtësie, të blejnë produktet që u nevojiten, edhe pse me çmime pak të më të larta. Kjo është një ndër avantazhet e subjekteve të vogla.
Ndërsa ofrimi i frutave-perimeve të freskëta dhe me çmime më të lira është një tjetër avantazh që kanë kundrejt supermarketeve. Ndërsa këto të fundit duket se janë më të avantazhuara në tërësi. Për shkak të ngarkesës, mungesës së kohës, çmimeve më të lira dhe gjetjes së të gjitha produkteve të nevojshme të konsumit apo dhe më gjerë, në një hapësirë të vetme, ka bërë që konsumatorët të orientohen drejt supermarketeve dhe të aplikojnë blerje javore apo mujore.
Ndërsa politikat që ndjekin supermarketet, që për produkte të shumta (kryesisht ato që janë afër skadencës), vendosin ulje çmimesh, sërish është një avantazh për këto të fundit. Ndërsa vetë përfaqësuesit e supermarketeve rendisin si avantazh primar sigurinë ushqimore dhe standardet.
“Avantazhet janë të shumta por sigurisht më kryesorja është siguria ushqimore. Rrjetet e organizuara dhe këtu i referohem “Spar” duke qenë se jam në brendësi të menaxhimit të ketij rrjeti nën emrin e një marke ndërkombëtare, është i ngritur mbi standardet ndërkombëtare të operimit duke përfshirë të gjitha proceset, zinxhirët e kontrollit që në pritjet e produkteve, ruajtje -magazinim, ekspozim deri në shitjen e tyre”, shprehet përfaqësuesja e “Spar Albania”, Elona Hametaj.
Ndërsa evidenton si avantazh se ndryshe nga dyqanet e vogla në lagje ku kryesisht klientët thjesht plotësojnë nevojat e tyre emergjente për blerjet e produkteve të konsumit, rrjetet e supermarketeve si “Spar” janë të fokusuar në ofrimin e një eksperience blerjeje të pëlqyeshme për klientët, ku i referohet elementeve që nga atmosfera në dyqane (pastërtia, muzika, kondicionimi) deri tek eventet e organizuara në fundjavë me degustime, prezantim produktesh të reja, lojrash shpërblyese, etj.
“Sigurisht standardet që kanë rrjetet e supermarketeve janë më të larta, shërbimi duke përfshirë një sërë faktorësh të sigurisë ushqimore, zgjedhjen që ka një konsumator si dhe facilitete të tjera është e veshtirë të arrihen nga një market i vogël i vetëm,” shprehet Meland Qirko, përfaqësues i “Hippo Markets”.
Ndërsa si avantazh rendit edhe promocionet e shitjeve shumë më të mira se pikat e vogla. Nga ana tjetër, dyqanet e vogla të lagjeve e pranojnë ndikimin negativ që sjell veprimtaria e supermarketeve në funksionimin e tyre.
Disa përfaqësues dyqanesh që zhvillojnë aktivitetin në zona ku ka prani supermarketesh, shprehen se janë të pakta blerjet për produkte ushqimore, ndësa më së shumti klientela lidhet me fruta-perimet, apo produkte të tjera të kësaj natyre. Ndërsa më ndryshe është situata tek dyqane ku distanca me supermarketet është më e largët dhe si e tillë, konsumatorët “i bien shkurt”, edhe pse kundrejt çmimeve pak më të larta.
Siguria ushqimore
Shpesh herë ndodh që konsumatorët të jenë të shkujdesur për të parë datat e skadencave dhe të përfundojnë duke blerë dhe konsumuar produkte të skaduara. Ndërsa jo pak herë ndodh që për shkak të mosruajtjes sipas kushteve optimale, produkte të ndryshme, kryesisht ato që kërkojnë domosdoshmërisht ambiente frigoriferike, të rezultojnë të prishura.
Nga kjo pikëpamje, supermarketet sërish janë më të kujdeshme se dyqanet e zakonshme të lagjeve për shkak edhe të “frikës” për t’u kujdesur për emrin, volumit të blerjeve, por edhe për të mos larguar klientelën. Megjithëse edhe në këtë drejtim ka probleme të shumta.
“Gjurmimi i skadencave dhe krijimi i një sistemi të sigurt për eliminimin e skadencave nga raftet, duket sikur ka çaluar dhe tek supermarketet e mëdha, pasi bëhet manualisht, e gabimet njerëzore janë të shumta (shumë produkte që janë kapur të skaduara nga klientët në markete nga më të ndryshme me emër)”, shprehet përfaqësuesi i “Hippo Markets”, Meland Qirko.
Ai thekson se “Hippo” ka investuar shumë për ngritjen e një sistemi automatik që të eliminojë këto gabime njerëzore dhe aktualisht është i vetmi rrjet supermarketesh në rajon e më gjerë që ka një sistem të patentuar të menaxhimit automatik të skadencave me një normë gabimi 0.01%.
Ky sistem është një garanci më shumë për konsumatorët dhe sa i përket garantuar sigurisë ushqimore. Ndërsa përfaqësuesja e “Spar” thekson se për të granatuar sigurinë ka rregulla shumë strikte si dhe një rutinë asgjësimi të produkteve të skaduara.
“Kompania nuk është thjesht e kujdesshme në “pastrimin” e produkteve të skaduara. Një nga procedurat më strikte dhe që ndiqet me përpikmëri nga ne është “asgjësimi i këtyre produkteve”. Çdo muaj “Spar” bën asgjësimin e të gjitha produkteve të skaduara apo të dëmtuara duke ndjekur të gjitha procedurat e parashkruara me ligj”, shprehet Elona Hametaj.
Ndërsa thekson se ky proces kryhet nën mbikqyrjen e autoriteteve shteterore AKU dhe Drejtorisë së Tatimeve të cilët janë prezent që në verifikimin e këtyre mallrave e deri në asgjesimin e plotë të tyre.
Ndërsa përsa i përket ruajtjes së produkteve, çdo dyqan ka një manual mbi sigurinë ushqimore dhe HAÇP duke ndjekur të gjithë ciklin e produktit dhe ruajtjen e tij të dokumentuar me formularët përkatës si: Formularët e pranimit të mallit; Formularin e matjes së temperaturave të pajisjeve frigoriferike (dy herë në ditë); Formulari i higjienës personale të stafit; Formularët e devijimeve; Trajnimet e stafit; Certifikata dhe fletë –analiza të ruajtura në dosje të produkteve, detergjentëve të pastrimit dhe të gjitha materialeve që janë në kontakt me ushqimin.
Problematikat e tregut
Informaliteti i lartë dhe konkurrenca e pandershme janë kryefjala e problematikave me të cilat përballet tregu i shitjes me pakicë në njësi të specializuara. “Problemi më i madh është mosrregullimi i këtij tregu dhe lejimi i operatorëve të ndryshëm që operojnë jashtë çdo standardi në industrinë ushqimore.
Krijimi dhe kontrolli i këtyre standardeve, jo vetëm vendos një konkurrencë të ndershme në këtë industri, por ajo që është më e rëndësishme, garanton rritjen e shërbimit dhe sigurisë ushqimore për konsumatorin” thotë administratori i rrjetit “Hippo”, z.Qirko.
Ndërsa për Elona Hametaj, përfaqësuese e “Spar”, Shqipëria bën pjesë në grupin e vendeve me shkallë shumë të lartë informaliteti e, për pasojë, dhe evazioni fiskal. “Ekonomia e zezë në këto nivele ka sjellë efekte negative qe lidhen me konkurrencën e pandershme, të krijuar nga bizneset që i shmangen taksave. Kjo është një problematikë me të cilën ky treg është përballur vazhdimisht”, thekson ajo.
Shitja e specializuar me pakicë në industrinë ushqimore është kontributor shumë i rëndësishëm në punësim dhe kryesisht të një kategorie që e kanë të vështirë integrimin në treg, pasi ka hapësira edhe për punësimin e individëve pa arsim të lartë.
Edhe funksionimi në treg me shumë degë, zgjerimi i vazhdueshëm, janë elemente kyç në hapjen e vendeve të reja të punës. “E mendoj si një industri kyçe për punësimin. P.sh. nëse një televizion, kompani telekomunikacioni, apo prodhim e mirëmbajtje software-sh etj. me të njëjtin numër punonjësish ose pak fare më shumë, mund t’i shërbejë të gjithë tregut, tek supermarketet çdo pikë e re që hapet punëson mesatarisht 12 – 15 punonjës, dhe për t’i shërbyer të gjithë tregut është e domosdoshme hapja e pikave të reja, dhe hapja e pikave të reja shton automatikisht punësimin,” sqaron z.Qirko. Ndërsa përpos punësimit, një kontribut të rëndësishëm ky sektor jep edhe në rritjen profesionale të fuqisë punëtore.
“Biznesi i shitjes me pakicë, më saktësisht rrjeti i supermarketeve i cili ka të punësuar mbi 500 punonjës, që janë tatimpagues të rregullt, jo vetëm që luan një rol kyç në nxitjen e punësimit, por edhe rrit dhe zhvillon profesionalisht fuqi punëtore edhe i përgatit ata për të qenë një hap përpara kërkesave të tregut” thekson znj.Hametaj, drejtuese e rrjetit “Spar”.
Ulja e pragut të TVSH-së
Përfshirja e rreth 10 mijë bizneseve të vogla në skemën e TVSH-së përmes uljes së pragut në 2 milionë lekë, për supermarketet nuk sjell asnjë ndryshim.
“Për ne do të jetë njësoj. Ndërkohë për bizneset e vogla që përfshihen, besoj se nuk do ketë ndonjë ndikim të madh pasi ato do blejnë me TVSH dhe do shesin me TVSH, e cila është një taksë që e paguan konsumatori dhe jo biznesi. Thjesht autoritetet tatimore do ta kenë më të thjeshtë për ta mbledhur si taksë”, shprehet përfaqësuesi i “Hippo Markets”, Meland Qirko.
Ndërsa ekspertët e ekonomisë e shohin ndryshe, duke gjykuar se kjo iniciativë do të orientojë më së shumti konsumatorët drejt rrjeteve të organizuara. Sipas ekspertit Selami Xhepa,vendosja e TVSH-së edhe tek mikrobizneset, do të prodhojë falimentime mes tyre, duke i zhvendosur shitjet në bizneset më të mëdha.
“Shqetësimi ekonomik nuk është zhvendosja e xhiros së bizneseve, por më shumë lidhet me pasojat sociale-ekonomike të atyre që do të falimentojnë për këtë arsye”, shprehet Xhepa. Nga ana tjetër, sipas tij, administrimi i sistemit të TVSH-zë do të rëndohet dhe më shumë duke krijuar më shumë shanse për abuzime në procesin e rimbursimit të TVSH-së.
“Në fund, mendoj se kjo masë do të prodhojë më shumë kosto, se perfitime ekonomike dhe sociale. Si e tillë, kjo masë politike është e pamotivuar ekonomikisht”, thekson eksperti Xhepa.
Diferenca hipermarket/supermarket/minimarket
Të tre njësitë, hipermarket, supermarket dhe minimarket kanë të njëjtin qëllim, shitjen e mijëra produkteve, por kanë edhe disa ndryshime. Diferenca kryesore qëndron tek madhësia.
“Diferencën e bën vetëm hapësira dhe sipërfaqja. Me një siperfaqe mbi 3000 m2 quhet hipermarket, supermarketet shkojnë nga 500 – 2500 m2 dhe marketet e thjeshta deri 300 – 500 m2. Sigurisht që duke pasur sipërfaqe më të madhe, ke një gamë më të madhe produktesh e si rrjedhim nje shërbim e një mbulim më të madh për klientët. Por cilësia e dhënies së këtij shërbimi ndryshon nga një rrjet tek tjetri”, thekson Meland Qirko, drejtor ekzekutiv i “Hippo Markets”.
Supermarketet janë dyqane të mëdha vetëshërbimi që iu ofrojnë konsumatorëve një shumëllojshmëri të freskët të ushqimeve dhe furnizimeve bazike shtëpiake.
Në vendet e zhvilluara dhe ato në zhvillim, supermarketet janë një fenomen i kohëve të fundit dhe janë duke u rritur çdo ditë e më tepër si koncepti më i pranueshëm dhe më i përshtatshëm për të kryer blerjet ditore.
Hipermarketet në thelb janë një kombinim i supermarketeve, mirëpo kanë hapësirë fizike më të madhe se supermarketet dhe llojshmëria e tyre e produkteve është më e madhe, ku përveç linjave ushqimore ato janë të fokusuara edhe në tekstil, pajisje shtëpiake, teknologjike, etj.
Nga Elisabeta Dosku/ SCAN Magazine
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.