Tërmete që lindin nga stuhitë – Çfarë janë të ashtuquajturat “stormquake”?!

Një lloj i ri i fenomenit sizmik i mbetur deri më tani i panjohur nuk e ka origjinën nga brendësia e Tokës, por nga atmosfera. Shkencëtarët i quajnë stormquake (nga storm – stuhia dhe quake – tërmeti): këto janë lëkundje marine të shkaktuara nga stuhi të dhunshme që gllabërojnë brigjet e kontinentit, siç janë uraganet dhe ciklonet. Këto ngjarje sizmike të përshkruara kohët e fundit në Letrat e Kërkimeve Gjeofizike dhe në Gazetën e Shoqërisë Akustike të Amerikës u diskutuan në detaje më të mëdha më 6 dhjetor, gjatë Takimit të Shoqatës Akustike të Amerikës.

Hulumtimi është pjesë e një linje studimesh të kohëve të fundit që zbaton metoda të reja statistikore për të interpretuar të dhënat e regjistruara nga rrjetet sizmometër të shpërndara nëpër planet. Edhe sinjalet më pak intensive dhe që nuk mund t’i atribuohen tërmeteve më të studiuar, në fakt mund të japin informacione të rëndësishme për strukturën e brendshme të Tokës, mbi dinamikën e akullit ose për fenomene të tjera gjeologjike.

Zbulimi i stuhive ndodhi aksidentalisht. Në verën e vitit 2018, Wenyuan Fan i Oqeanit dhe Shkencës Atmosferike i Universitetit Shtetëror të Floridas ishte duke zhvilluar një metodë të re analiktike për të studiuar tërmetet me frekuencë të ulët kur kuptoi se një grup i çuditshëm ngjarjesh sizmike me karakteristika shumë specifike dukej se po ndodhnin mbi baza sezonale. Asnjëherë nuk ka ndodhur midis majit dhe gushtit, një shifër anomale për tërmetet aktuale, të cilët nuk janë aspak “të zgjedhur” për sa i përket stinëve.

Shumë prej këtyre dridhjeve kishin ndodhur në lidhje me stuhitë e mëdha që kanë goditur brigjet e SHBA-ve që nga fundi i verës. Sipas shkencëtarëve, ngjarje me një mot intensiv, siç janë uraganet ose Ciklonet mund të gjenerojnë valë sizmike sipërfaqësore në dyshemenë e oqeanit, mjaft energjike për të shkaktuar tërmete me madhësi 3.5: sipas perceptimit në Tokë, i një madhësie që do të ishte e dukshme brenda një shtëpie.

Dridhjet gjithashtu duket se ndodhin veçanërisht rreth relievit oqeanik, mbi të cilin valët e oqeanit të rritura nga stuhia transferojnë presionin e tyre, si një çekiç për të goditur shtratin e detit. Nuk është intensiteti i një stuhie për të parashikuar nëse do të ketë një stuhi apo jo, por më shumë rruga e perturbacioneve dhe thellësia e dyshemesë së oqeanit. Sidoqoftë, kërkimi i shkaqeve të tërmeteve të çuditshëm është vetëm fillimi. Tani shkencëtarët presin që kontributi i ekspertëve në fusha të tjera (siç është ai i akustikës) mund të sugjerojë pika të reja hetimi. (Focus)

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.