Turizmi, në rënie drastike këtë sezon!  Ka ardhur koha të rimendojmë debatin publik, rritja e qëndrueshme duhet të jetë kryefjala

Përtej perceptimit, janë shifrat ato që tregojnë gjendjen reale të këtij sezoni turistik veror. Instat, së fundmi ka bërë publike një sërë shifrash të cilat pikturojnë një tablo deri diku të qartë të bilancit të sektorit për muajt e verës.

3 herë më pak turistë gjatë gushtit

Hyrjet e shtetasve shqiptarë dhe të huaj në territorin shqiptar, gjatë muajit gusht 2020, raportohen në  846.973. Krahasuar me gushtin e 2019-ës, kjo shifër rezulton në rënie 62.5%. Në gusht të 2020, ndërkohë, hyrjet e shtetasve të huaj në territorin shqiptar janë 575.559.

Në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar kjo shifër fiksohej në 1.55 milionë, pra thuajse 3 herë më e lartë. Numri i shtetasve të huaj të hyrë në Shqipëri në 8-mujorin 2020 është 1.745.169, duke rënë me 64.2 %, nga rreth 3.5 mln në gushtin e 2019-ës.

Ajo që bie në sy tjetër, nga të dhënat e publikuara nga Instat është se numri i shtetasve nga Kosova që kanë hyrë në Shqipëri gjatë gushtit është përgjysmuar, krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Kjo rënie drastike vjen pavarësisht faktit se mes dy shteteve tona nuk ka pasur barriera fizike si pasojë e pandemisë. Në gusht të 2019-ës, Shqipërinë e vizituan 781 mijë shtetas, ndërsa në gusht të këtij viti, vetëm 356 mijë.

Një tjetër e dhënë që bie në sy është numri i shtetasave që kanë vizituar Shqipërinë për çështje pune apo biznesi, gjatë gushtit. Kjo shifër është në rritje krahasuar me një vit më parë, duke u bërë treguesi i vetëm me shenjën plus. Janë 8916 shtetas të huaj që kanë vizituar Shqipërinë për çështje pune apo biznesi gjatë gushtit, në rritje me 11.9%, krahasuar me gushtin e kaluar. Edhe përgjatë tetëmujorit, në terma vjetorë, kjo shifër është në rritje me 11.4%, tregojnë të dhënat.

Transporti, ajri dhe deti në kolaps

Të dhëna të tjera të Institutit të Statistikave tregojnë se numri i fluturimeve ajrore gjatë gushtit thuajse është përgjysmuar, në rënie me 48.8%, duke dhënë sinjalin e radhës së sezoni turistik këtë vit është prekur rëndë, por edhe se kompanitë ajrore dhe agjencitë turistike vijojnë të jenë ndër më të goditurat nga pandemia. Gjatë gushtit janë kryer 2287 fluturime, nga 3160 që kryheshin në gusht të vitit të kaluar, kur pandemia as që mendohej.

Në muajin gusht 2020, transporti ajror i pasagjerëve zinte 74.3 % të transportit gjithsej. Numri i pasagjerëve që kanë udhëtuar me linja ajrore, në tetëmujorin e 2020 është 915.646 pasagjerë duke u ulur me 58.8 %, krahasuar me tetëmujorin e 2019-ës. Por, goditje nuk ka pësuar vetëm transporti ajror, pasi transporti detar mban shenjën minus, në vlerën e 86.1%. Rënia është drastike dhe i referohet vetëm muajit gusht, kulmit të sezonit turistik. Përgjatë të gjithë tetë muajve të parë të këtij viti, janë 77% më pak pasagjerët që kanë udhëtuar nëpërmjet detit, nga dhe drejt vendit tonë, thonë të dhënat më të fundit nga Instat.

Instat bën bilancin e izolimit

Shifrat hedhin më shumë dritë mbi impaktin e krizës dhe sidomos të periudhës së izolimit në sektorët kyç të ekonomisë shqiptare, që nga baret apo restorantet, deri te hotelet apo agjencitë e udhëtimit.

Këto të fundit kanë pësuar rënien më të madhe të shitjeve neto gjatë tremujorit të dytë të vitit, në rënie me 84% krahasuar me tremujorin e parë të vitit. Më pas ndjekin hotelet, në rënie me rreth 61% gjatë periudhës më të keqe të vitit për ekonominë, si dhe në fund baret me restorantet në rënie me rreth 51%.

Edhe zëri i tregtisë dhe magazinimit raportohet në rënie të ndjeshme, në masën 43%, thonë të dhënat më të fundit të Institutit të Statistikave sa i përket treguesve afatshkurtër. Një tjetër e dhënë alarmante është ajo e numrit të të punësuarve dhe fondit të pagave në tremujorin e dytë të vitit.

Në sektorin e bar-restoranteve të punësuarit kanë rënë me rreth 31.8% në numër, gjatë tremujorit të dytë, ndërkohë që fondi i pagave është tkurrur me 30.7%. Më pas ndjekin hotelet, në rënie me rreth 20% si numër punonjësish dhe rreth 24% si fond pagash. Asnjë sektor nuk ka rritje të shitjeve, të stafit apo të fondit të pagave gjatë tremujorit të dytë, thonë të dhënat e Instat.

Kërkesat e operatorëve të tregut në mbyllje të sezonit

Edhe qeveria, së bashku me operatorët turistikë në vend, ka bërë një bilanc paraprak të këtij sezoni turistik, duke radhitur edhe problemet kryesore të sektorit, të cilat në kohë të tilla, dalin edhe më shumë në pah.

Operatorët turistikë kërkojnë formalizim të tregut dhe ndërtimin e një plani ekonomik për të  mbijetuar në këtë situatë të vështirë. Në takimin e organizuar me rastin e Ditës Botërore të Turizmit dhe mbylljes së sezonit veror, kreu i shoqatës së Turizmit, Enver Mehmeti u shpreh se 60% e tregut është informal duke kërkuar ndërhyrje për qëndrueshmëri. Kryetari i Unionit Turistik Shqiptar, Rrahman Kasa kërkoi nga shteti ndihmë financiare për këtë sektor. Sipas Kasës, buxhetit të shtetit do t’i mungojnë 1.3 miliard euro nga të ardhurat e Turizmit, si pasojë e pandemisë. Ndërkaq, Ministri Klosi u shpreh i gatshëm për të mbështetur zhvillimin e sektorit, teksa u shpreh optimist për numrin e turistëve  në vijim duke kërkuar shtim të kapaciteteve akomoduese.

Ka ardhur koha të rimendojmë debatin publik

Situata është mëse e qartë tashmë që shifrat janë publikuar. Pandemia i ka dhënë një goditje mjaft të rëndë ekonomisë sonë, duke i hequr këmbën kryesore mbi të cilën mbahej; turizmin. Shumë institucione të ndryshme ndërkombëtare, për të mos thënë të gjitha, kanë paralajmëruar vende si Shqipëria të cilat kanë një varësi të lartë nga turizmi për të marrë masa, pasi pandemia do të shkaktojë një dëm mjaft të madh ekonomik.

Jo rastësisht, Banka Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) e vlerëson Shqipërinë si vendin me impaktin më të madhe të krizës, ndër vendet e Ballkanit Perëndimor, me rënien ekonomike në 12% këtë vit. Turizmi mban indirekt thuajse ¼ e ekonomisë shqiptare dhe impakti i pandemisë, sidomos i masave anti-Covid, duket se do t`i japë një shuplakë të rëndë termave të rritjes ekonomike. Për t`i parë anën e mirë kësaj situate, bën mirë të mendojmë se më në fund, ka ardhur momenti për t’a përdorur seriozisht togfjalëshin që ka dekada që shoqëron thuajse çdo raport ndërkombëtar për vendin tonë dhe çdo kryefjalë të ekspertëve; rritja e qendrueshme.

Më në fund, ka ardhur momenti që ky debat, pra ai i rritjes së qëndrueshme, diversifikimit të ekonomisë dhe sidomos uljes së varësisë nga turizmi, të jenë temat kryesore të debatit publik, e veçanërisht atij politik. Koha ka ardhur dhe sot më shumë se kurrë më parë, ky debat duhet marrë seriozisht, dhe në këtë rast, “skena” i duhet lënë ekspertëve.

Roel Korkuti/SCAN Magazine 

Lexo numrin e plotë të revistës:

 http://online.anyflip.com/sbspu/cvce/mobile/index.html#p=18

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.