Ujësjellësit, 17 miliard lekë borxhe për energjinë – Plani i qeverisë/ S’ka më fshirje të detyrimeve, do marrin kredi për t’i likuiduar
Pavarësisht reformës, gjendja financiare e kompanive të ujësjellës-kanalizimeve paraqet probleme të shumta, teksa të dhënat zyrtare tregojnë se vetëm për faturat e papaguara të energjisë elektrike është akumulauar një shumë prej mbi 17 mld lekë (10 mld lekë pa kamatvonesë). Këto borxhe janë krijuar pas një fshirje të konsiderueshmetë detyrimeve të prapambetura, të akumuluara midis ndërmarrjeve të ujit dhe ndërmarrjeve të energjisë elektrike (netim) në vitin 2014. Ndërkohë që sipas të dhënave zyrtare, shifra e detyrimeve të prapambetura nga ndërmarrjet e ujit janë rritur në të njëjtin nivel të para-fshirjes.
Nisur nga kjo situatë, në dhjetor të vitit të kaluar Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë dhe ajo e Financave dhe Ekonomisë miratuan një plan veprimi që synon të parandalojë krijimin e borxheve të reja ndërmjet kompanive të energjisë elektrike, si dhe reduktimin e qëndrueshëm të stokut të detyrimeve të prapambetura të akumuluara deri më sot ndërmjet kompanive. Për ndërmarrjet e ujësjellësve në dokument theksohet se nuk do të ketë më falje të detyrimeve të prapambetura, ndërkohë që parashikohen instrument të rinj financiarë, që konsistojnë në marrëveshje debitimi direkt midis ndërmarrjeve të ujit dhe OSHEE/FSHU-së, të garantuara nga overdrafte apo linja kredie bankare, nëse është nevoja dhe me mbështetjen e qeverive vendore.
Skema e garancisë të pagesave do të pilotohet fillimisht në 1 deri 3 ndërmarrje ujësjellësi me financa të shëndosha në gjendje për të përballuar kostot e energjisë elektrike. Pas pilotimit dhe vënien në funksion të këtyre instrumenteve, ata do të shtrihen fillimisht në 5 kompanitë më të mëdha të ujit, që kanë 62% të borxheve ndaj sektorit të energjisë, ndërsa deri në vitin 2023 do të përfshijë 10 kompanitë më mëdha, që gjenerojnë 80% të detyrimeve të prapambetura.
Megjithatë, pavarësisht se masat e reja nuk stimulojnë faljen e borxheve të vjetra, parashikohet se zbatimi i suksesshëm i këtij instrumenti për çdo ndërmarrje mund të ndiqet nga fshirja e borxheve të akumuluara të saj, të ngjashëm me netimin e vitit 2014,në rast se kompanitë tregojnë performancë të kënaqshme për mos-krijimin e detyrimeve të reja. Sipas të dhënave zyrtare sektori i ujit akumulon mesatarisht 1.5 miliardë lekë detyrime çdo vit, që pothuajse dyfishohen nga kamatëvonesat.
Ola Mitre / SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.