Zgjedhjet Parlamentare/ Nënkomisionerja e KQZ në SCAN: “Po punojmë për të bërë të mundur votën e emigrantëve”
“Zgjedhjet parlamentare të 25 Prillit, sfidat e KQZ-së” ishte tema e trajtuar këtë të martë në emisionin “60 Minuta” të gazetarit Arbër Hitaj në RTV SCAN. Të ftuar në studio ishin Lealba Peliniku zëvëndës komisionere e KQZ, Gerta Meta Drejtuese e Shoqatës për Kulturë Demokratike. Znj. Peliniku theksoi se KQZ-ja ka detyrimin të implementojë projektin e identifikimit Elektronik në 100% të zgjedhësve dhe deri në 20% të zgjedhësve të implementojë numërimin Elektronik. Peliniku shtoi se po punohet maksimalisht për të arritur votën e emigrantëve. Znj. Meta tha se nuk kemi pse t’i përjashtojmë emigrantët që duan të votojnë. Znj.Meta në lidhje me këto problematika tha se teknologjia e ndihmon procesin pasi nuk lejon që një person të votojë disa here. Në lidhje me bllokimin e procesit nga anëtarë e KZAZ ajo tha se duhet që KQZ të ketë njerëz të trajnuar dhe certifikuar për procesin zgjedhor.
Pjesë nga intervista:
Çfarë ka ndryshuar në KQZ me votimet e fundit?
Lealba Pelinku:Ajo çfarë përfaqëson ndryshim thelbësor të strukturës së KQZ-së është fakti se tashmë nuk kemi të bëjmë më një organ kolegjal por me një organ monarkik i përfaqësuar nga Komisioneri Shtetëror i Zgjedhjeve me funksione të dedikuara që lidhen me teknologjinë e informacionit. Ndryshim tjetër është struktura e Komisionit Rregullator që merret me hartimin e akteve normative dhe Komisioni i Ankesave dhe Sanksioneve që investohet në procesin hetimor.
Pse duhej ky ndryshim?
Gerta Meta:
KQZ ka menaxhuar votën e qytetarëve që nga 92’. Të gjithë raportet, këshillat dhe sugjerimet nga aktorët vendas apo shqetësimit të ndërkombëtarëve kanë qenë që ky institucion të ishte një institucion larg vëmendjes politike, pra të jetë një institucion i depolitzuar. Tendenca që ky institucion të largohet nga politika nuk mund të themi dot që nuk ka patur, por ne mbetemi aty sepse politika është shumë e fortë. Politikanët akoma nuk janë ndërgjegjësuar që ky institucion është shumë ligjor, me integritet, institucion që në fund të fundit nuk iu përket partive politike por qytetarëve dhe votës së tyre. Kjo është një eksperiencë që nuk ka ndodhur ndonjëherë në Shqipëri. Shpresojmë që qasja që do të ketë struktura e re e KQZ-së të jetë një model i ri dhe një model suksesi.
Në çfarë faze është projekti pilot për numërimin dhe votimin elektronik? A do kemi numërim elektronik këto zgjedhje?
Sipas përcaktimeve të Kodit Zgjedhor KQZ-ja ka detyrimin që të implementojë projektin e Identifikimit Elektronik në 100% të zgjedhësve. Ndërsa, përsa i përket votimit të Numërimit
Lealba Pelinku:
Elektronik ka detyrimin të implementojë deri në 20% të zgjedhësve që do të kthehet në qarqe. Referuar numrit të zgjedhësve që ka qarku i Tiranës automatikisht ai përjashtohet. Kështu që do të jenë dy qarqe të tjera. Komisioni Regullator ka miratuar vendimin që përcakton llojin dhe karakteristikat teknike të sistemit dhe pajisjeve që do të përdoren për identifikimin elektronik. Aktualisht jemi në fazën e testimit të tregut ku i jemi drejtuar rreth 25 kompanive që plotësojnë kriterin e përvojës në teknologjinë e informacionit në mënyrë specifike në fushën e identifikimit të votimit. Tani jemi në fazën e pritjes së një përgjigjeje nga këto kompani për një vlerësim paraprak të kostos së projektit. Duhet të kemi parasysh që duhet të identifikojmë fondin dhe më pas duhet t’i dërgojmë kërkesën Këshillit të Ministrave i cili mbi bazën e përcaktimit të Kodit Zgjedhor ka detyrimin që ta alokojë fondin. Përpara katër ditësh Komisioni Rregullator miratoi projektin pilot të votimit dhe numërimit. Edhe për këtë projekt do të ndiqet e njëjta rrugë. Angazhimi ynë është maksimal, sfida është shumë e madhe, koha është e shtrënguar por po bëhet çdo gjë që kjo të arrihet.
Greta Meta:
A mund të arrihet ky objektiv i premtuar ndër vite?
Jemi në limitet e kohës por nëse KQZ-ja do të lejohet të punojë me ritmin e vet mund t’ia dalim.
Në cilat qarqe mendoni se mund të aplikohet teknologjia?
Për momentin është diksutim i brendshëm brenda KQZ-së, por besoj se meraku i tyre do të jetë të përfaqësojnë jugun ose veriun e Shqiperisë duke qenë se Tirana është përjashtuar.
A është pjesë e tryezës së diksutimeve vota e emigrantëve apo jemi pak vonë?
Lealba Pelinku:
Edhe vota emigrantëve mbart problematika, koha është e kufizuar. KQZ-ja me në krye komisionerin janë angazhuar maksimalisht për ta arritur.
Greta Meta:
Unë mendoj se meqë jetojmë në një botë demokratike, për arsye që ndoshta edhe njerëz të shkolluar në universitete të huaja që Shqipëria ka shumë nevojë, duke parë mundësinë për të përcjellë eksperienca sa më pozitive nuk kemi pse ti përjashtojmë emigrantët si njerëz që kanë dëshirë të kontribuojnë.
Nuk besoj se do të jetë i vështirë teknikisht si proces nëse KQZ-ja e ka mënyrën sesi progresohet për ta realizuar. Unë mendoj se rruga më e thjeshtë do të ishte realizimi i një procesi ku të gjitha fletët dhe infrastruktura që do të përgatiten nga KQZ-ja do t’i shkojë emigrantëve të cilët do ti përgjigjen një thirrjeje dhe do të krijohet një regjistër i posaçëm. E vetmja vështirësi që mund të ketë procesi është se nuk e dimë se sa të gatshëm janë shqiptarët të japin adresat e tyre pasi pretendohet si një prekje e të drejtave themelore të njeriut. Por do të jetë një kusht i domosdoshëm, nëse je një emigrant që ke shprehur dëshirën për të votuar duhet patjetër të japësh një adrese pasi posta funksionon në bazë të adresave.
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.