Diskutimi në “Argument” – Funksioni i paketës ligjore Anti-KÇK në vorbullën e “Drejtësisë së Re”

Në emisionin “Argument” nga Enio Civici në ditën e sotme tema e diskutimit ishte pikërisht nisma më e re ligjore e propozuar nga kryeministri Rama si paketa e pagëzuar me emërtimin “Anti-KÇK”. Cili do të jetë funksioni i saj, çfarë do të thotë kjo për qytetarët shqiptarë dhe cili është roli i saj në krahasim me Reformën në Drejtësi.

Ndërkohë, paralelisht edhe ngritja e strukturës së SPAK është drejt fazave përfundimtare me emërimin e 8 prokurorëve, të cilët tashmë presin të zgjedhin drejtuesin e tyre për të filluar nga puna.

Të ftuar për të folur rreth temës “Drejtësia e Re” ishin pikërisht Arjan Dyrmishi dhe Ben Andoni.

Pyetja e parë e shtruar nga moderatori Civici ishte pikërisht ajo, nëse ky draft ende i papërfunduar  dhe jo-publik, përbën një qasje administrative apo penale:

Arjan Dyrmishi, Drejtor Ekzekutiv i Qendrës për Studimin e Demokracisë dhe Qeverisë, ka shpjeguar historikun e nismave të tilla të ndërmarra nga qeveritë e tjera në SHBA dhe Europë. Sipas tij plani në pamje të parë duket tërësisht administrativ dhe nëse është i pajisur me qëllimet e duhura do të jetë një nisëm goxha pozitive në luftën kundër krimit:

 “Dua të përmend konceptin e njohur në Amerikë, se qasja administrative në luftimin e krimit të organizuar bazohet në faktin se krimi funksionon si një organizatë fitimprurëse duke përdorur strukturat shtetërore, për të siguruar fitime të mëdha dhe të paligjshme.

Në mënyrë që tu mohohet kjo e drejtë aplikohen nisma të tilla ligjore, që  në plan të parë quhen masa administrative. Këto iniciativa që kanë filluar kryesisht në vitet 80” në Amerikë dhe kanë rezultuar të suksesshme. Ato janë vënë në zbatim pikërisht duke përdorur sekuestro administrative, pra verifikimin e burimit të të ardhurave dhe në rast se kjo nuk ndodh pasuria konfiskohet.

Pas suksesit në Amerikë kjo metodë vazhdoi drejt Europës, me Hollandën një nga shtetet e para që e ka përdorur me sukses. Më saktë ka qenë bashkia e Amsterdamit, ku në zonën e “Red Light” po haste mjaft probleme me krimin e organizuar, të cilët kontrollonin tregun në mënyrë ilegale. Bashkia për të vendosur një procedurë se kush merrte lejet filloi proceset dhe konsultimet me ekspertë amerikanë duke adaptuar këtë lloj qasje ndaj tyre. Këshilli i BE-së gjithashtu e ka përvetësuar më tej si qasje. Pra, në mendimin tim është lajm pozitiv si koncept për nga ana administrative”

Z.Dyrmishi ka shpjeguar edhe paralelizmin e kësaj nisme me reformën që po zhvillohet në Drejtësi dhe frikën se mos ndoshta krijohet një sistem ku kemi funksione të dualizuara:

“Në Shqipëri padyshim kemi probleme me hetimin dhe dënimin e korrupsionit në nivele të larta dhe SPAK së bashku me BKH ishin institucione që do të merreshin pikërisht me këto çështje. Në opinionin publik ishte krijuar një përshtypje se ishte pikërisht SPAK ajo që do të mbulonte gjithçka, ndërkohë që vonesat në procesin e ngritjes së tyre janë të panumërta. Pra, për mua kjo nisëm e re shkon paralel me reformën dhe askush nuk mund t’i dualizojë apo zëvendësojë kompetencat e këtyre dy institucioneve pasi janë të përcaktuara qartë në Kushtetutë. Kjo paketë e propozuar nga qeveria për mua mund të quhet si një para-vetting pasi reforma po zgjat goxha”

Më tej, Ben Andoni një gazetar me mjaft eksperiencë në fjalën e tij u shpreh se implementimi i një pakete të tillë ligjore nuk ka marrë parasysh një problem delikat në Shqipëri, siç është ajo e ekzistencës së zgjeruar të tregut informal:

“Ka një hapësirë shumë të madhe në opinionin me atë se çfarë do të thotë kjo paketë ligjore, ku shumica e njerëzve janë konfuzë. Po të shohim pjesa më e madhe e socialisteve të ftuar në eventin e sotëm nuk e dinin ende se për çfarë bëhej fjalë. Këto nisma zakonisht diskutohen së pari në qarqet e rretheve rajonale dhe lokale, por dalja e zotit Rama në ditën e sotme si Steve Jobs duke prezantuar një inovacion të ri të Apple nuk e ndihmon aspak diskurin e komunikimit publik. Unë mendoj se në këtë iniciativë nuk është marrë parasysh një faktor i rëndësishëm si ekzistenca e gjerë e tregut informal. Në shumicën e vendeve ku janë aplikuar më parë këto ligje kemi të bëjmë me shtete ku ekonomia ishte e formalizuar, ndërsa Shqipëria ende nuk e gëzon një tipar të tillë. Qasja është e drejtë, por jam i mendimit se Shqipëria nuk ka nevojë ende për këto lloj nismash. Po të shohim edhe tani reforma në drejtësi ka pengesa të jashtëzakonshme, mungesa në aspektin de juro dhe de facto, që shumë prej nesh as nuk i kuptojnë. Problem shumë i madh momental është ai social dhe qeveria duhet të fokusohet pikërisht të japë zgjidhje në këtë drejtim. Nëse nuk ia arrin dot kësaj, atëherë është e vështirë që shtetin ta ngarkosh me një çështje të tillë kaq të madhe, siç ishte paketa Anti-KÇK.”

SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.