Indeksi për pastrimin e parave – Shqipëria, ndër vendet me rrezik më të lartë në Europë
Indeksi vjetor i Institutit të Bazelit për Qeverisjen e vendos Shqipërinë ndër vendet me rrezik më të lartë në Europë për pastrimin e parave. Ky indeks vlerëson çdo vit shkallën e rrezikut për aktivitetit të pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit në shumicën e vendeve të botës. Për indeksin e vitit 2020, Shqipëria renditet e dyta në Europë dhe e 44-a në Botë për rrezikun e pastrimit të parave. Indeksi ndërtohet duke llogaritur 16 indikatorë që lidhen me cilësinë e kuadrit ligjor për luftën ndaj pastrimit të parave, korrupsionin, transparencën e raportimit financiar, transparencën dhe llogaridhënien publike dhe rreziqet ligjore e financiare.
Në një shkallë nga 0 në 10, ku sa më i lartë të jetë indeksi, aq më i lartë është rreziku, Shqipëria ka nivelin 5.69. Kjo vlerë është më e lartë se mesatarja globale prej 5.22. Në rajoni e Ballkanit Perëndimor, vendet me pozicionimin më të mirë janë Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut, që e kanë indeksin në fjalë poshtë nivelit 4. Raporti nuk ofron një analizë të thelluar për Shqipërinë; megjithatë, për rajonin ku përfshihet vendi ynë në raport, atë të Europës dhe Azisë Qendrore, dobësitë kryesore renditen korrupsioni, problemet me liritë politike dhe civile, liria e medias dhe pavarësia e sistemit gjyqësor.
Ndër pikat e forta të rajonit vlerësohet kryesisht kuadri ligjor rregullator, por gjithë problemet e mësipërme e bëjnë të dyshimtë zbatimin real dhe me efikasitet të ligjeve dhe rregullave të lidhura me luftën ndaj pastrimit të parave.
Në fakt, raporti tregon se rreziku i pastrimit të parave nuk lidhet vetëm me ekonomitë në zhvillim dhe me demokraci të pa konsoliduar, si Shqipëria. Edhe disa prej vendeve të Bashkimit Europian ose Europës Perëndimore renditen me rrezik mesatar ose të lartë për pastrim të parave. Këtu përfshihen Zvicra, Luksemburgu, Qipro Malta apo Hungaria. Ndërkohë, Shtetet e Bashkuara klasifikojnë si vende me rrezik të lartë pastrim të parave edhe shtete të zhvilluara, si Mbretëria e Bashkuar, Belgjika, Holanda apo Spanja. Për këto vende problemi kryesor është kuadri i kufizuar ligjor dhe hapësirat e mëdha që krijojnë për ruajtjen e sekretit financiar. Jo rastësisht shumë prej këtyre vendeve janë strehë për biznese offshore.
Instituti i Bazelit për Qeverisjen është një organizatë jo-fitimprurëse që ka si objekt studimet për forcimin e qeverisjes dhe luftën ndaj korrupsionit dhe krimeve të tjera financiare.
Ersuin Shehu / SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.