Nëse jeni asimptomatik prapë mund të jeni ngjitës – Çfarë duhet të dimë për këto raste?

Nëse jeni asimptomatik, kjo do të thotë që keni një sëmundje por nuk po shfaqni simptoma. Sëmundjet asimptomatike zakonisht përfshijnë sëmundje kronike si tensioni i lartë i gjakut, dhe ndonjëherë mund të përfshijnë infeksione ngjitëse si gripi. Edhe nëse jeni asimptomatik, prapëseprapë mund të përhapni një sëmundje ngjitëse.

Ky artikull u rishikua nga ana mjekësore nga Jason R. McKnight, një mjek dhe profesor asistent klinik në Texas A&M College of Medicine.

Zakonisht ka disa tregues kur jeni i sëmurë. Është e zakonshme të ndjehen simptoma të dukshme me ndonjë sëmundje, të tilla si ethe, dhimbje koke, dhimbje në stomak ose gjoks, dhe kollitje ose teshtitje.

Por ndonjëherë, ju mund të jeni të sëmurë pa e ditur madje atë, nëse keni një infeksion viral si gripi ose një gjendje kronike si presioni i lartë i gjakut.

Këto lloj sëmundjesh quhen asimptomatike, do të thotë se ato paraqesin pa simptoma. Ja se çfarë duhet të dini për sëmundjet asimptomatike, se si ato ndryshojnë nga sëmundjet presimptomatike, dhe pse këto terma janë të rëndësishme për t’u kuptuar.

Shembuj të sëmundjeve asimptomatike

Ekzistojnë shumë gjendje mjekësore afatgjata dhe sëmundje afatshkurtra që nuk kanë simptoma, thotë epidemiologu Aaron E. Glatt.

Në fakt, miliona njerëz në mbarë botën kanë ato që quhen infeksione të heshtura ose latente, thotë Glatt. Ato quhen kështu sepse disa baktere dhe viruse transmetojnë infeksione për të cilat mund të mos ketë fare simptoma.

“Njerëzit mund të kalojnë gjatë gjithë jetës së tyre duke pasur një sëmundje asimptomatike si tuberkulozi, të cilën ne e quajmë tuberkulozi latent”, thotë Glatt.

Për më tepër, një studim i publikuar në The Lancet në vitin 2014 zbuloi se 77% e infeksioneve nga gripi nuk kishin simptoma. Mungesa e simptomave mund të jetë për shkak të imunitetit paraardhës ndaj infeksionit.

Disa sëmundje kronike gjithashtu nuk kanë simptoma, të tilla si presioni i lartë i gjakut (hipertensioni), i cili prek më shumë se 30% të të rriturve në SHBA. Në fakt, shpesh quhet “vrasësi i heshtur”, sepse mund të zhvillohet me kalimin e kohës dhe të dëmtojë trupin tuaj pa e dini edhe ju.

Sëmundjet e mëposhtme të zakonshme mund të ndodhin pa ndonjë simptomë:

Hipertensioni (presioni i lartë i gjakut)

Hepatiti B dhe C

Virusi Herpes Simplex (HSV)

Diabeti i tipit II

osteoporoza

Sëmundjet e frymëmarrjes, si gripi ose COVID-19

Sëmundjet asimptomatike mund të jenë akoma ngjitëse

Shumica e sëmundjeve asimptomatike, si hipertensioni ose diabeti, nuk janë ngjitëse.

Sidoqoftë, nëse keni një sëmundje ngjitëse, si gripi ose ftohja e zakonshme, dhe kurrë nuk keni simptoma, përsëri mund ta përhapni atë te njerëzit e tjerë.

Për shembull, një në tre persona me grip janë asimptomatikë, sipas një studimi të botuar në Raportet e Shëndetit Publik në 2009. Prandaj, disa studiues besojnë se shkalla e gripit të përhapur nga njerëzit asimptomatikë është rreth një e treta deri në gjysmën e normës së përhapur nga persona me simptoma.

Sidoqoftë, provat për transmetimin asimptomatik të gripit janë të pakta, pasi është e vështirë të gjurmohet kush ka grip nëse nuk ka ndonjë simptomë.

“Me shumë sëmundje, veçanërisht sëmundje virale, ju jeni përgjithësisht ngjitës gjatë ditëve të para të sëmundjes,” thotë Glatt. “Ne nuk e dimë me të vërtetë se sa njerëz pa simptoma përhapin sëmundjen, por sigurisht që është e mundur.”

Asimptomatik kundër presimptomatik

Është e rëndësishme të kuptoni ndryshimin midis këtyre dy termave mjekësorë. Asimptomatike do të thotë se nuk ka simptoma gjatë kohëzgjatjes së sëmundjes tuaj. Presimptomatik do të thotë që ka një periudhë fillestare pa simptoma, por simptomat do të zhvillohen më vonë.

Për shembull, si gripi ashtu edhe i ftohti janë më ngjitëse brenda tre ose katër ditëve të para të kapjes së secilit virus përkatës, dhe kjo shpesh ndodh përpara se të shfaqen simptomat, ose kur njerëzit janë presimptomatikë.

Përhapja e koronavirusit gjithashtu ka çuar në një kuptim më të madh të këtyre termave. Është vlerësuar se rreth 40% e transmetimeve të COVID-19 ndodhin kur njerëzit janë presimptomatikë, sipas Qendrave të SHBA-së për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve.

Për më tepër, deri në 45% të infeksioneve COVID-19 mund të jenë asimptomatike, pasi simptomat thjesht nuk mund të zhvillohen kurrë për disa njerëz. Shkalla aktuale e transmetimeve asimptomatike të COVID-19 nuk dihet ende, sipas Organizatës Botërore të Shëndetit (WHO).

Kjo është pjesë e arsyes pse testet e shqyrtimit janë kaq të rëndësishme. Nëse jeni presimptomatik ose asimptomatik, nuk do të dini që keni një sëmundje. Pa marrë një test mjekësor, ju do të vazhdonit jetën tuaj normale, ndoshta dhe përhapjen e sëmundjes ngjitëse më tej.

N.Xh / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.