Studimi i ADN -së në parandalimin e sëmundjeve
Sekreti i humbjes së peshës dhe ndalimi i pirjes së duhanit mund të mos ekzistojë në librin tuaj të dietës, duke treguar se mësimi i rrezikut gjenetik të sëmundjes mund ti ndihmojë njerëzit të ndryshojnë për mirë. Një studim i studiuesve finlandezë ka zbuluar se mund t’ju zbuloj njerëzve se si gjenet e tyre mund të rrisin rrezikun e një ataku kardiak në zemër apo goditjeve në tru gjatë 10 viteve të ardhshme, duke i inkurajuar 90% e njerëzve të kenë zakone më të shëndetshme.
Ndonëse në këta faktorë, rreziku i sëmundjeve kardiovaskulare (CVD) nuk garanton që individët mund të preken, duke treguar këtë rrezik, ky zbulim mund ti ofrojë motivim më të mirë për të ndryshuar sesa rreziqet tradicionale siç mund të jetë pesha dhe kolesteroli. Në eksperimentin 18 mujor, 17% e duhanpirësve pjesëmarrës u larguan me sukses, krahasuar me 4 % në popullatën e përgjithshme dhe 13.7% kishin humbur peshën.
“Deri në 40% e pjesëmarrësve me rrezik të lartë të CVD ishin renditur duhanpirësit, prandaj këto rezultate janë inkurajuese,” tha autori kryesor i studimit, Dr Elisabeth Widen nga Universiteti i Helsinkit. Ajo tha se informacioni gjenetik ishte “veçanërisht motivues”, duke shtuar: “Shumë nga pjesëmarrësit tashmë e dinin se kishin nivele të larta kolesteroli. Por ajo po merrte informacione për rrezikun e tyre personal gjenetik e cila shkaktoi ndryshime.”
Testet gjenetike komerciale tashmë po bëhen të zakonshme, ofrimi i shumë kompanive do t’ju tregojë për rreziqet e prejardhjes ose të sëmundjeve tuaja gjenetike. Në Estoni, qeveria po përpiqet të testojë gjenetikisht 100.000 qytetarë, nga ku vetëm nën 10% e popullsisë së saj, mund të ofrojë këshilla për shëndetin dhe mënyrën e jetesës, nga ku programi finlandez tregon se kjo mund të jetë lidhja më e fuqishme në mbështetjen mjekësore. Studimi, i cili ende nuk është publikuar, por që po prezantohet në takimin vjetor të Shoqërisë Evropiane të Gjenetikës Humane, rekrutoi 7.328 pjesëmarrës nga studimi i GeneRisk, ditën e shtunë.
Dr Widen dhe ekipi i saj krijuan një vegël të internetit që krahason informacionin e tyre gjenetik me 49.000 shënues gjenetikë të njohur tashmë për t’u shoqëruar me sëmundje si dhe me faktorët e rrezikut jetësor. Mjeti, KardioKompass, jep një rezultat të rrezikut në shanset e tyre për të zhvilluar sëmundjet e koronareve të zemrës. Kjo është ajo ku materiali yndyror ndërtohet në arteriet që ushqejnë gjak në zemër, të cilat mund të shkaktojnë probleme tek ataku kardiak.
Çdokush me një rrezik të lartë u këshillua që të shkonte te mjeku dhe të diskutonte mënyrat për ta zvogëluar atë. Gjithashtu, rezultatet tregojnë se ata qytetarë të cilët kanë rrezikun më të lartë, mund të preken më shumë ndaj atakut kardiak në 10 % më shumë gjatë 18 muajve të fundit. Profesor Joris Veltman, drejtor i Institutit të Mjekësisë Gjenetike në Universitetin e Neëcastle tha se ishte “mbresëlënëse” për të parë këtë lloj informacioni duke u përdorur në mënyrë efektive.
Ndërsa kjo fushë do të rritet, ai tha se do të duhej një punë e mëtejshme për të parë nëse efekti i kundërt kur njerëzit mësuan se kishin shanse më të ulëta të sëmundjes. “Është e qartë se në popullatë do të ketë shumë njerëz me një rrezik relativisht më të ulët gjenetik për zhvillimin e sëmundjeve të zakonshme”, tha ai. “Unë nuk pyes veten se çfarë do të ndodhte nëse këta njerëz janë të informuar për këtë; a do të fillojnë të tregojnë një mënyrë jetese jo të shëndoshë? ”
Ada Xhagolli/SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.