Studimi/ Koronavirusi, një epidemi e 20 mijë viteve më parë. Si gjurmët gjenetike kanë mbijetuar deri sot

Më shumë se 20,000 vjet më parë, popujt e Azisë Lindore u desh të përballeshin me një epidemi të koronavirusit që la në ADN-në e tyre gjurmët gjenetike të një bashkëjetese të gjatë të detyruar. Një studim i botuar në Biologjinë aktuale rindërton ato rrethana dhe tregon se koronavirusët njerëzorë të aftë për të shkaktuar sëmundje serioze nuk janë vetëm një kërcënim në 20 vitet e fundit.

Në dy dekadat e kaluara kemi kaluar nëpër tre epidemi të shkaktuara nga Betacoronavirus, koronavirusë njerëzorë të aftë për të shkaktuar sëmundje të rënda, të tilla si SARS-CoV, i cili filloi në Kinë në 2002 dhe vrau më shumë se 800 njerëz; MERS-CoV, virusi i sindromës respiratore të koronavirusit në Lindjen e Mesme, i cili u mori jetën 850 njerëzve; dhe së fundmi SARS-CoV-2, i cili ka shkaktuar mbi 3.8 milion vdekje deri më tani.

Tani një studim mbi evolucionin e gjenomit njerëzor, i kryer nga Universiteti i Arizonës, Universiteti i Kalifornisë San Francisco dhe Universiteti i Adelaide (Australi), nxjerr në dritë një tjetër epidemi shumë më të vjetër të koronavirusit e vendosur në Azinë Lindore, në zonën e pushtuar tani nga Kina, Japonia, Mongoli, Koreja e Veriut, Koreja e Jugut dhe Tajvani.

‘Të gjitha gjenomat grumbullojnë vazhdimisht mutacione, shumica e të cilave janë të padëmshme dhe nuk çojnë në ndryshime në funksionin e gjeneve. Ne mund ta imagjinojmë frekuencën e mutacioneve si një orë gjenetike e vazhdueshme që bie ”, shpjegon Kirill Alexandrov, një nga autorët e studimit. ‘Sidoqoftë, kur ka presion selektiv, orët e disa gjeneve fillojnë të shpejtohen pasi grumbullojnë mutacione të dobishme. Studimi ynë tregoi se, mbi 20,000 vjet më parë, shumë gjene njerëzore që SARS-CoV-2 përdor për të manipuluar qelizat e trupit filluan të shpejtoheshin njëkohësisht, si për të treguar se ekzistonte një pandemi virale e shkaktuar nga një virus i ngjashëm “.

Shkencëtarët përdorën të dhëna nga Projekti 1000 Genomes, katalogu më i madh dhe më i hollësishëm i ndryshueshmërisë gjenetike njerëzore, për të vëzhguar se si gjenet njerëzore që kodojnë për proteina të afta për të ndërvepruar me SARS CoV-2  kanë ndryshuar me kalimin e kohës. Veçmas, ata gjithashtu sintetizuan proteina njerëzore dhe proteina tipike të koronavirusëve, të tilla si spike, dhe treguan se këto bashkëveprojnë drejtpërdrejt dhe se në fakt mënyra për të sulmuar qelizat e viruseve të kësaj familje është ruajtur me kalimin e kohës.

Duke studiuar se si evoluoi gjenomi njerëzor në rajone që kodifikojnë proteina që bashkëveprojnë me këto patogjenë, ekipi arriti në përfundimin se, më shumë se 20,000 vjet më parë, paraardhësit e popullatave të sotme të Azisë Lindore u përballën me një epidemi të shkaktuar nga një koronavirus që shkaktoi një sëmundje të ngjashme me Covid, ose në çdo rast nga një virus që sulmoi qelizat me të njëjtin mekanizëm.

Gjatë epidemisë, përzgjedhja natyrore operoi në gjenomin njerëzor duke favorizuar, si në një formë adaptimi, variante gjenetike të afta të çojnë në një sëmundje më pak të rëndë. Sepse është e vërtetë që viruset evoluojnë, por edhe ne po zhvillojmë. “Genomi modern njerëzor përmban informacion evolucionar që na lejon të kthehemi në dhjetëra mijëra vjet më parë, sikur të ishim duke studiuar unazat e një peme për të marrë informacion mbi kushtet që kaloi në fazën e rritjes”, shpjegon Alexandrov.

Në parim, procedimi me këtë lloj analize mund të përpilojë një listë të viruseve, ose të paktën familjeve të viruseve, që kanë shkaktuar shpërthime në shkallë të gjerë në të kaluarën, dhe që mund ta bëjnë këtë përsëri gjatë gjithë historisë. (Focus)

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.