Bizhuteritë më të lashta të njeriut gjenden në Marok – Çfarë simboli mbartnin ato?!

Të krijuara ndoshta si simbole të përkatësisë ndaj Sapiens, por edhe të pranishme në mesin e Neandertalëve të Europës

Mbajtja e një gjerdani dikur nuk ishte vetëm një manifestim i mirëqenies, por një nga shenjat më të hershme të zhvillimit konjitiv dhe të menduarit simbolik të species njerëzore. Me pak fjalë, një gjë serioze dhe kjo është arsyeja pse shenja që tregon fillimin e përdorimit të zbukurimeve personale nga paraardhësit tanë po studiohet edhe nga antropologët, në 142,000 vjet më parë. Kjo është në fakt mosha e 33 rruazave të bëra nga guaska të shpuara në mënyrë që të lidheshin në një gjerdan, që vijnë nga shpella Bizmoune, në Essaouira, në Marokun jugperëndimor.

Grupi ndërkombëtar i studiuesve që botoi kërkimin në ScienceAdvances llogariti moshën e “perlave” duke përdorur metodën e datimit të serisë së uraniumit. 33 rruaza tregojnë dëshmi të forta të modifikimeve të bëra nga njeriu, si copëtimi dhe lustrimi, përdorimi i veglave prej guri, si dhe gjurmë konsumimi për shkak të kapjes së tyre me tel; disa ishin të ngjyrosura me okër të kuq, një pigment natyral i oksidit të hekurit. Meqenëse perlat u gjetën në një shtresë llumi kafe të errët, pigmenti i kuq nuk mund të vinte prej andej, dhe kjo përforcon idenë se ato ishin ngjyrosur posaçërisht dhe përdoren për qëllime simbolike. Artizanët që i punuan ishin Sapiens, si ne, por në një fazë shumë të lashtë.

“Mosha dhe përhapja e rruazave të guaskës në vendet e epokës së Paleolitit të Mesëm në Afrikën e Veriut janë dëshmi e rëndësisë së tyre si shenja identiteti”, thonë studiuesit. Të gjitha perlat, përveç njërës, të gjetura në shpellën Bizmoune ishin të së njëjtës specie, Tritia gibbosula, një lloj kërmilli deti, dhe të ngjashme me ato të gjetura në vende të tjera të datuara midis 80,000 dhe 100,000 vjet më parë.

Përhapja e T. Gibbosula në këto vende është tregues i vazhdimësisë kulturore midis popullatave të para të Sapiens. “Praktika e gjatë e përdorimit të këtyre guaskave në të gjithë Afrikën e Veriut përfaqëson dëshminë e parë materiale të një sistemi të përhapur komunikimi njerëzor”, thotë një nga autorët e studimit. Rruazat e së njëjtës specie në fakt u gjetën edhe qindra kilometra larg detit, një shenjë se komunitetet e ndryshme, me kalimin e kohës, i kalonin ato nga dora në dorë si dhurata ose tregti.

Përdorimi i stolive personale u miratua gjithashtu në mënyrë krejt të pavarur nga Neandertalët që banonin në Europë ndërsa Sapiens ishin ende të kufizuar në Afrikë, duke treguar rëndësinë e stolive si sinjale shoqërore. Kjo dëshmohet duke u nisur nga zbulimi i tetë kthetrave të shqiponjës së detit në vendin Neandertal të Krapinës (Kroaci), që datojnë rreth 130,000 vjet më parë. Kthetrat ishin manipuluar për t’u montuar në gjerdan ose byzylykë, 80,000 vjet para se Sapiens e ‘stolisur’ të mbërrinin nga Afrika në Europë.

Kthetrat e shqiponjës të punuara nga Neandertalët janë përshkruar gjithashtu në vendin e Pech-de-l’Azé, në Francë, që datojnë njëqind mijë vjet më parë, dhe në një nivel “neandertalian” 44 mijë vjet më parë në shpellën Fumane, në zonën e Veronës, përdorimi i një guaskë fosile me strija të dukshme të një kordoni për t’u varur si xhevahir dhe me aplikimin në sipërfaqe të një ngjyre si dhe përdorimi i puplave të shpendëve grabitqarë që Neandertalët ndoshta i mbanin në kokë, si indianët e Amerikës. FOCUS

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.