Çfarë është apokalipsi kuantik dhe a duhet të kemi frikë?!

Imagjinoni një botë ku skedarët e koduar e sekret hapen papritmas – diçka e njohur si “apokalipsi kuantik”. E thënë shumë thjesht, kompjuterët kuantikë punojnë krejtësisht ndryshe nga kompjuterët e zhvilluar gjatë shekullit të kaluar. Në teori, ato përfundimisht mund të bëhen shumë, shumë herë më të shpejt se makinat e sotme.

Kjo do të thotë se përballë një problemi tepër kompleks dhe që kërkon shumë kohë – si përpjekja për të deshifruar të dhënat – ku ka ndërrime të shumta që arrijnë në miliarda, një kompjuteri normal do t’i duheshin shumë vite për t’i thyer ato enkriptime, nëse do të mund ta bënte ndonjëherë.

Por një kompjuter kuantik i ardhshëm, në teori, mund ta bëjë këtë në vetëm disa sekonda. Kompjuter të tillë mund të jenë në gjendje të zgjidhin të gjitha llojet e problemeve për njerëzimin.

Por ka edhe një anë të errët.

Një numër vendesh, duke përfshirë SHBA-në, Kinën, Rusinë dhe Britaninë e Madhe, po punojnë shumë dhe po investojnë shuma të mëdha parash për të zhvilluar këta kompjuterë kuantikë super të shpejtë me synimin për të fituar avantazhe strategjike në sferën kibernetike.

Çdo ditë, sasi të mëdha të dhënash të koduara, mblidhen pa lejen tonë dhe ruhen në bankat e të dhënave, gati për ditën kur kompjuterët kuantikë të hajdutëve të të dhënave të jenë aq të fuqishëm sa t’i deshifrojnë ato.

Gjigantët e teknologjisë si Google, Microsoft, Intel dhe IBM po punojnë për zgjidhje, si dhe kompani më të specializuara si Quantinuum dhe Post-Quantum.

Më e rëndësishmja, aktualisht ekziston diçka si një “paradë bukurie” e kriptografisë post-kuantike që po zhvillohet në Institutin Kombëtar të Shkencës dhe Teknologjisë (NIST) të SHBA-së, jashtë Uashington DC. Qëllimi është krijimi i një strategjie të standardizuar të mbrojtjes që do të mbrojë industrinë, qeverinë, akademinë dhe infrastrukturën kritike kombëtare kundër rreziqeve të apokalipsit kuantik. E gjithë kjo nuk do të jetë e lirë.

Llogaritja kuantike është e shtrenjtë, e mundimshme dhe gjeneron sasi të mëdha nxehtësie. Zhvillimi i algoritmeve kuantike të sigurta është një nga sfidat kryesore të sigurisë së kohës sonë. Por ekspertët thonë se alternativa – të mos bësh asgjë – thjesht nuk është një opsion. BBC

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.