Historia e godinës së “Assicurazioni Generali” që u ndërtua si “qendër tregtare” e Tiranës e përfundoi si godina e Bankës së Napolit!

Godina në krah të Ministrisë  së Transporteve që deri pak kohë më parë përdorej nga Ministria e Zhvillimit Urban i është nënshtruar rikonstruksionit e do të përdoret sërish për ambiente pune për Ministrinë e Energjisë dhe Infrastrukturës dhe KLSH-në. Përgjatë viteve godina pas ministrisë së Brendshme, është përdorur nga institucione të ndryshme, përfshirë edhe Departamenti i Administratës Publike apo sektori i turizmit.

Godina (në foto) është ndërtuar në vitin 1931 dhe fillimisht ishte projektuar si qendër tregtare por që më pas do të përdorej si godinë banke.

Godina u ndërtua nga kompania italiane e sigurimeve “Assicurazioni Generali”, një kompani shumë e njohur e themeluar në Trieste në vitin 1831. Prezenca fillestare e kësaj kompanie në Shqipëri do të bëhej përmes agjentëve.  Përfaqësues i kompanisë ishte Vincenzo Rocco, i cili kishte një kompani në Durrës me 4 punonjës dhe që kishte aktivitet në fushën e shitjes së policave të sigurimit të jetës dhe nga zjarri.

Në kuadrin e politikës së ekspansionit ekonomik italian në Shqipëri, kjo kompani vendos të investojë në Shqipëri jo vetëm në fushën e sigurimeve por edhe në atë të pasurive të paluajtshme.  E ndërsa përfaqësinë e saj e kishte në Durrës sa i përket aktivitetit të sigurimeve, kompania vendos të përfshihet në tregun e pasurive të paluajtshme në Tiranë, në një kohë kur kryeqyteti kishte nisur të ndërtohej sipas një plani të ri urbanistik që premtonte një zhvillim të shpejtë ekonomik. E si rrjedhojë, mundësia e marrjes së një toke pranë qendrës së Tiranës ishte një mundësi e mirë për kompaninë.

Projekti ishte ndërtimi i një godinë mes zonës së vjetër të qytetit që ishte zona e Pazarit dhe bllokut të ministrive.

Si u ble toka nga Hamid Toptani

Ndërtimi i kësaj godinë është studiuar nga Diego Caltana e Francesco Krecic dhe është publikuar në studimin për arkitektët e inxhinierët italianë në Shqipëri, botim i vitit 2012. Studiuesit japin fakte interesante se si u arrit të sigurohej prona që ndodhej në krah të Ministrisë së Punëve Publike e Bashkisë së Tiranës.

“Me 25 tetor të vitit 1930, Këshilli Drejtues i “Assicurazioni Generali” të Triestes emëroi Vincenzo Rocco-n si firmëtar të marrëveshjes me Hamid Toptanin për një pronë që gjendej “në këndin e rrugës “Abdi Bej Toptani” dhe në rrugën e re pas Ministrisë së Punëve Publike, prej rreth 2230 metra katrorë”.

Po ashtu u autorizua blerja e një prone tjetër me sipërfaqe prej 220 metra katrorë nga Bashkia e Tiranës për të bërë një ndërtesë: dhe kjo pjesë e dytë e pronës u sigurua nga vetë Hamid Toptani dhe pas pagesës 5.814 franga shqiptare në selinë e Bankës Kombëtare të Shqipërisë, iu transferua kompanisë “Assicurazioni Generali”. Me 19 janar të 1931, u finalizua marrëveshja nga ana e Hamid Bej Toptanit për terrenin e ndërtimit në lagjen e emërtuar “Sulejman Pasha”, ose më mirë të themi në qytetin e vjetër. Çmimi u përcaktua 38 franga ari për metër katror për një total prej 90.147,40 franga ari që u paguan me çeqe përmes selisë së Durrësit të Bankës së Shqipërisë. Kontrata e firmos nga Vincenzo Rocco, në cilësinë e përfaqësuesit të Shoqërisë Anonime “Assicurazioni Generali”. Ndërkohë në Trieste po realizohej projekti për godinën e re që do të finalizohej brenda një viti kundrejt kostove rreth 100 mijë franga shqiptare” shkruajnë studiuesit.

Ata evidentojnë se “kjo godinë e re e ngritur nga kompania “Assicurazioni Generali” ishte i pari investim i madh imobiliar privat i realizuar në Tiranë nga një kompani italiane”.

Nga “qendër tregtare” në bankë 

Sikurse ishte parashikuar, godina do të përfundonte në afat e në muajt e parë të vitit 1932 do të ishte gati. Në muajin korrik të atij viti u nënshkruan marrëveshjet e para të qerave. Ambientet e katit të parë u dhanë me qira për dyqane e për zyra të shërbimeve të tjera publike sikurse parashikohej në projekt ndërsa disa ambiente të tjera të kateve të mësipërme do të përdoreshin si zyra të kompanisë dhe si vend strehimi për Rocco-n. Kjo godinë do të ishte “qendër tregtare” deri në vitin 1937 kur kontratat e qirasë për dyqanet do të anuloheshin e hapësirat iu dhanë Bankës së Napolit.

Ndërkohë, kompania gjatë kësaj periudhë zgjeroi veprimtarinë në fushën e sigurimeve duke hapur zyra veç Tiranës e Durrësit edhe në Shkodër, Vlorë, Fier, Berat, Sarandë, Gjirokastër e Vlorë.

Kreshnik KUÇAJ/Portali ekonomik SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.