Itali: Wikipedia mbyllet në shenjë proteste ndaj ligjit të BE –së për të drejtën e autorit

Wikipedia në Itali ka bllokuar lexuesit nga faqja e saj, në shenjë proteste për një ligj të Bashkimit Evropian rreth të drejtave të autorit në internet. Kritikët kanë thënë se ligji, i cili pritet të votohet këtë javë, mund të ndalojë fotografitë me përmbajtje qesharake si dhe mund t’iu kërkojë platformave të paguajnë për të pasur akses në lajme. Vetë redaktorët kanë shkruar se “ Mbyllja e Wikipedia -s mund të jetë një rrezik”. “Nëse propozimi miratohet, mund të jetë e pamundur për të ndarë qoftë edhe një artikull gazete në rrjetet sociale  apo të gjendet në kërkimet në internet, tha ai.

Përdoruesit e faqes në gjuhën angleze nuk u ndanë nga artikujt e saj –por në vend të kësaj morën mjaft reklama që u bënte thirrje lexuesve për të kontaktuar me përfaqësuesit ose deputetët e tyre evropianë përpara votimit.  Wikipedia është faqja e pestë me më së shumti trafik në internet, sipas portalit të të dhënave, Alexa. Pikat 11 dhe 13 janë kritikuar ashpër në kuadër të rregullave të reja. Organizata ka qenë një kundërshtare e ashpër e direktivës së propozuar të BE mbi të drejtën e autorit në tregun e vetëm digjital, duke e quajtur atë “një kërcënim serioz për misionin tonë”.

Neni 13 ka qenë pika më e debatuar, duke kërkuar që faqet e internetit të zbatojnë të drejtën e autorit, madje edhe në përmbajtjen e ngarkuar nga përdoruesit. Kritikët besojnë se kjo mund të thotë se faqet e mediave sociale dhe të tjerët do të duhet të kontrollojnë çdo pjesë të ngarkuar – një detyrë që do të ishte e pamundur për njerëzit.

Artikulli 13 është cilësuar shumë kontrovers, pasi u kërkon faqeve të ashpërsojnë të drejtat e autorit, edhe kur publikohen nga vetë ata. Kritikët besojnë se kjo do të nënkuptonte se të gjitha rrjetet sociale do të duhej të vërtetonin secilën përmbajtje të publikuar, detyrë pothuajse e pamundur për përdoruesit.

Në vend të kësaj, do të kërkonte sisteme automatike të kontrollit të të drejtave të autorit, të vendosura nga secila kompani – një proces potencialisht i shtrenjtë. Sisteme të tilla kanë një shkallë të lartë të gabimit dhe tashmë kanë qenë të diskutueshme në platformat, si YouTube, ku ato janë zbatuar. Sisteme të tilla janë etiketuar si “makina të censurës” ose një “filtër ngarkimi” nga kritikët e nenit 13. Neni 11 i ligjit të propozuar u kërkon që platformat online të paguajnë botuesit një pagesë nëse ato lidhen me përmbajtjen e tyre të lajmeve.

Axel Voss, një deputet i Gjermanisë dhe figurës kyçe në krijimin e ligjit të propozuar, e mbrojti atë, duke thënë se “platformat e mëdha” ishin pas një fushate keqinformimi. “Ne për momentin kemi, një çekuilibër ekstrem në të gjithë sistemin e autorit,” tha ai. Ai tha se krijimi i lidhjeve “për një qëllim privat” ishte përjashtuar në mënyrë kategorike nga ligji, gjë që vetëm do të ndikonte në përdorimin komercial. Z. Voss gjithashtu fshiu pretendimet e një “filtri të ngarkimit”, duke thënë se propozimi do të prekte vetëm 1% -5% të internetit.

Ai gjithashtu tha se rregullat do të zbatoheshin “vetëm për ata që në të vërtetë botojnë përmbajtje të mbrojtura nga të drejtat e autorit” dhe të mund të fitojnë para prej tij. Nëse Parlamenti dhe Këshilli Evropian miratojnë draftin e teksteve, atëherë qeveritë individuale duhet të veprojnë për të zbatuar direktivën në ligjet e tyre kombëtare. Në rastin e Britanisë së Madhe, do të bëhej ligj vetëm nëse hyn në fuqi përpara “daljes” nga Brexit më 29 mars 2019.

Ada Xhagolli/SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.