Krizë e shumëfishtë – Nga shëndetësia te ekonomia dhe me pasoja të mëdha sociale – SCAN MAGAZINE

Kjo që po përjetojmë të gjithë, mund të perifrazohej me sloganin e marketingut të njërës prej kompanive shqiptare: tre në një. Si çdo krahasim që çalon edhe ky nuk i shpëton rregullës klasike, por përpara nesh nuk po shpërfaqet një krizë e vetme. E pakta janë tre të tilla njëkohësisht. Ajo që nisi si një krizë e shëndetit shumë shpejt u bë një krizë e thellë ekonomike dhe në varësi të saj vijnë pasoja të mëdha sociale, pra edhe një krizë sociale.

Kriza e shëndetit është duke u zhvilluar prej disa muajsh, pa kursyer askënd ndonëse mosha e tretë është mosha që po goditet më rëndë. Edhe pse sinjale dytësore për një pandemi të tillë nuk kishin munguar dekada me radhë, në rastin e koronavirusit bota u gjet plotësisht e papërgatitur. Kjo u tregua qartësisht me situatën në spitale. Sistemet më të zhvilluara në botë shkuan në kolaps ose në prag të tij. Për fat në vendin tonë kjo nuk ndodhi, por se sa të varfër e kemi sistemin shëndetësor e pamë të gjithë. Tashmë numri i viktimave dhe i të prekurve është bërë në një paradë statistikore dhe mediatike, që për fat të keq sa vjen e shtohet. Rënia e numrit të vdekjeve me 100 më pak përjetohet si një lajm i mirë në një kohë që është një tragjedi me jetë njerëzore.

Si do të dalim? Po e thonë të gjithë, vetëm pasi të kemi një vaksinë do të mund të marrim frymë të qetë. A do ta kemi? Kjo i tejkalon mundësitë tona. Por ajo që ne duhet të mendojmë është se kur vaksina e shumë pritur të jetë të kemi mundësinë ta marrim sa më parë. Ndërkohë do të kemi shumë gjëra për të riparë në sistemin tonë shëndetësor. Por kjo do të jetë në varësi të krizave të tjera që po përjetojmë, për të nuk ka më dyshim se do të vijnë duke u zmadhuar.

Kriza ekonomike. Për nga përmasat nuk është çudi që të jetë më e madhja që ekonomia kapitaliste ka parë. Krahasimet janë të pafundme. Edhe ndërhyrja e shteteve është e pazakontë. Janë hedhur miliarda nga shtetet më të fuqishme. Miliona euro në ekonominë tonë po shkojnë për të mbështetur sipërmarrjet e vogla e të mëdha. Miliona të tjera na kanë akorduar edhe organizmat ndërkombëtare. Pyetja që bëhet është: A do të mjaftojnë?.

Kriza ka prekur pa përjashtim të gjithë sektorët e ekonomisë, pavarësisht se disa prej tyre janë goditur shumë më tepër. Ashtu siç ka edhe disa sektorë që kanë nxjerrë përfitime. Financimet që janë dhënë nga qeveria janë si një frymëmarrje artificiale. Askush nuk di të thotë sot se kur turizmi do të nisë të punojë, kur fasonët apo call center-at nuk do të jenë të rrezikuara për tu grumbulluar në vendet e punës, kur bankat nuk do të jenë të detyruara të punojnë me personel të përgjysmuar e kështu me radhë.

Në këto kushte pavarësisht se po flitet gjerësisht për “strategji të daljes” nga bllokimet e imponuara, gjithçka që po bëhet është në kushtet e një pasigurie të plotë. Kështu që ne shohim përditë para syve tanë thellimin e vazhdueshëm të krizës ekonomike, që nuk i dihet fundi. Sa më i largët të jetë ai, aq më të mëdha janë pasojat, të cilat nuk janë vetëm ekonomike. Si si një efekt domino, ata shkaktojnë edhe një apo disa kriza tjera.

Kriza shoqërore. Ne shohim në shtëpitë tona fëmijët para ekraneve të kompjuterave e telefonave për orë të tëra me radhë. Vazhdimisht për ditë. Jemi të kufizuar të lëvizim, ka ikur koha kur takoheshim lirisht me prindërit dhe gjyshërit. Nuk ja japim më dorën njëri tjetrit. Kjo mënyrë e re sjelljeje patjetër që do të ketë ndikime sociale. Nervozizmi ka nisur. Dhuna edhe në familje është në rritje. Shumë prej nesh janë pushtuar nga ankthi e paniku. Ata që kanë më pak mundësi i tremben nivelit të varfërisë ku nuk është çudi të bien shumë shpejt. Ajo që e bën edhe më pesimiste situatën është se të gjithë po thonë se jemi vetëm në fillim. Çfarë do të ndodhë kur të ardhurat e emigrantëve të shterojnë, kur mundësia për punë brenda dhe jashtë vendit të zvogëlohet, kur varfëria të shtohet e pse jo të mund të trokasë edhe uria? Askush nuk mund ta thotë. Askush nuk i përjashton protestat dhe krizat e mundshme politike. Është një krizë e shumëfishtë që kërkon ndërhyrje radikale dhe në kohë.

Adi Darsi / SCAN Magazine

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.