Vendet e Ballkanit mbështeten në platformat në det të hapur për gazin natyror – Shtetet kërkojnë shkëputjen nga varësia e burimeve ruse

Vendet e Evropës Juglindore po shkurtojnë urgjentisht burokracinë për kërkimin dhe prodhimin e gazit në det të hapur, duke ofruar stimuj dhe duke e parë gazin e lëngshëm natyror (LNG-në) si një alternativë ndaj gazit rus. Ambientalistët po kundërshtojnë ndryshimin e shpejtë të politikës energjetike.

Pushtimi rus i Ukrainës e bëri krizën e rëndë energjetike të Evropës edhe më keq. Bashkimi Evropian dhe vendet e tij anëtare janë ende zyrtarisht duke i mbajtur premtimet e tyre për klimën dhe madje po premtojnë se do të shtojnë më shumë zgjidhje të pastra sesa ishte planifikuar. Në të njëjtën kohë, ata duan të zëvendësojnë importet e karburanteve fosile ruse sa më shpejt që të jetë e mundur, por burimet e rinovueshme nuk mund të mbulojnë të gjithë kërkesën e shtuar në afat të shkurtër.

Sfida më e madhe është varësia nga gazi rus, i cili vjen përmes tubacioneve. Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen tha se qëllimi është eliminimi i nevojës për lëndë djegëse fosile ruse deri në vitin 2027. Masat nga paketa REPowerEU, që pritet të publikohet muajin e ardhshëm, duhet të japin më shumë qartësi.

BE-ja do të përdorë shumë më tepër burime të rinovueshme, energji bërthamore dhe qymyr sesa në objektivat e paketës origjinale Fit-for-55, sipas informacionit paraprak nga procesi i rishikimit. Me sa duket, ekziston gjithashtu një rol jetik për hidrogjenin dhe biometanin, të cilët mund të përdoren të dyja në vend të gazit fosil, raporton “Balkan Green”.

Me rritjen drastike të çmimeve të energjisë, Komisioni Evropian, vendet anëtare të BE-së dhe kompanitë e karburanteve fosile po promovojnë të gjitha investimet në gazin në det të hapur, terminalet LNG dhe infrastrukturën përkatëse.

Financimi i një sipërmarrjeje të tillë është një çështje tjetër. BE-ja tashmë ka miratuar paketën Next GenerationEU, me vlerë më shumë se 800 miliardë euro, si një mjet urgjent për të përshpejtuar rimëkëmbjen nga pandemia dhe për ta bërë atë të gjelbër. Në çdo rast, konsumatorët mund të presin që çmimet e energjisë të mbeten të larta për vite me rradhë.

Vendet në të gjithë Evropën po zhvillojnë dhe përshpejtojnë planet për terminalet e gazit natyror të lëngshëm (LNG) për të marrë karburantin nga diku tjetër përmes detit. Shumë janë gjithashtu duke vënë baste për projektet vendase të gazit në det të hapur, dhe Ballkani nuk bën përjashtim, ndërsa ambientalistët po japin alarmin në lidhje me ndotjen dhe emetimet e gazeve serrë.

Një rritje në çmimet e çdo malli ose produkti, dhe ajo aktuale në sektorët e karburanteve fosile dhe të energjisë elektrike ka qenë ekstreme, normalisht rrit interesin e sektorit të korporatave për të investuar.

Rumania paraqet ligjin në det të hapur për të nisur më shpejt prodhimin e gazit në det të hapur

Kryeministri rumun Nicolae Ciucă tha javën e kaluar se një ligj i propozuar synon të lehtësojë nxjerrjen e gazit në Detin e Zi për të filluar në gjysmën e dytë të vitit. Projektligji është vendosur për të ulur taksat dhe për të hequr kufizimet e eksportit për karburantin. Nafta dhe Gazi i Detit të Zi (BSOG) tha më parë se do të fillonte nxjerrjen e gazit nga projekti i tij në det të hapur rumun deri në fund të qershorit.

Sipas kryeministrit, shfrytëzimi në fushën e thellë të Neptunit mund të fillojë në fund të vitit 2026. Pasi ExxonMobil braktisi projektin, Romgaz tha se do të merrte 50% të aksioneve të saj në projekt, ndërsa OMV Petrom mban pjesën tjetër.

Kryeministri Nicolae Ciucă është i bindur që BSOG do të fillojë prodhimin në pusin e saj në det të Zi këtë vit

Kryeministri shtoi se ligji do të ndihmonte gjithashtu prodhimin e gazit në tokë. Shfrytëzimi në Caragele në qarkun Buzau, fusha më e madhe e gazit e zbuluar në 30 vitet e fundit në Rumani, duhet të fillojë në vitin 2024, tha Ciucă.

Në Bullgari, TotalEnergies dhe OMV Petrom morën një zgjatje për licencën e tyre të kërkimit të naftës dhe gazit për bllokun detar 1-21 Han Asparuh në Detin e Zi, të marrë në vitin 2012. Ministri i Energjisë Alexander Nikolov theksoi rëndësinë e projektit për sigurinë energjetike të vendit. Dy kompanitë planifikojnë të investojnë gati 1.5 miliardë euro në periudhën dyvjeçare, sipas ministrisë.

INA kroate merr asetet e naftës në internet ndërsa platforma lihet të kalbet

Kroacia ka zbuluar se ka rritur kapacitetin e terminalit të saj LNG në ishullin Krk nga 2.6 miliardë metra kub në vit në 2.9 miliardë. Përveç kësaj, operatori i objektit LNG Hrvatska i tha Montelit se po kërkon të rrisë vëllimin në 3.5 miliardë metra kub në vit.

INA, në pronësi të MOL të Hungarisë, filloi të prodhojë gaz në mars në Adriatikun e Veriut në pusin e saj të ri në det Ika B-1R-DIR. Kompania tha se kapaciteti është 55 milionë metra kub në vit.

Kroacia braktisi një plan për shpime kërkimore në det të hapur gjashtë vjet më parë

Prodhimi në një pus tjetër ishte planifikuar të fillonte këtë muaj. INA shtoi se njësia e saj e tretë e re do të kërkonte ndërtimin e një platforme dhe se do të merrte një vendim investimi në vitet e ardhshme. Kompania po kryen gjithashtu kërkime në tokë dhe po zhvillon njësi të reja të prodhimit të gazit.

Një plan për shpime kërkimore në det të hapur u braktis gjashtë vjet më parë nën presionin e publikut dhe për shkak se investitorët e mundshëm u tërhoqën nga projektet.

Aktivistët nga dega kroate e Greenpeace protestuan përpara selisë së INA-s në Zagreb për të vënë në dukje faktin se 500 ditë pas mbytjes së platformës së gazit Ivana D, ende nuk ka asnjë informacion se çfarë e shkaktoi incidentin dhe asnjë përpjekje për rikuperim. Qeveria duhet të vazhdojë me mbikëqyrjen dhe të ekzaminojë të gjitha platformat e gazit në det të hapur, duke përfshirë rrjedhjet e metanit, thanë aktivistët.

Ata kërkuan një moratorium për investime në infrastrukturën e karburanteve fosile në Adriatik për disa dekada. Greenpeace tha se qeveria po dërgon një mesazh se industria e karburanteve fosile mund të bëjë gjithçka pa pasoja. Organizata bëri thirrje për vendosjen e zgjidhjeve të energjisë së pastër për të arritur pavarësinë e vërtetë të energjisë.

Sllovenia fqinje kohët e fundit po shqyrton mundësinë për të ndërtuar një terminal LNG në bregdetin e saj të Adriatikut.

Turqia ul taksat për të përshpejtuar zhvillimin e fushës gjigante të gazit në det të hapur

Turqia sapo ka thënë se po mbështet projektin e fushës së gazit në det të hapur të Turkish Petroleum Sakarya me përjashtime nga taksat. Përpjekja prej 9.9 miliardë dollarësh është planifikuar të bëhet online vitin e ardhshëm. Fusha në jugperëndim të Detit të Zi u zbulua në vitin 2020. Rezervat vlerësohen në 540 miliardë metra kub.

Vendi e merr pothuajse të gjithë gazin e tij fosil nga jashtë, dhe kryesisht nga Rusia, por Sakarya supozohet të mbulojë një të katërtën e importeve aktuale kur të arrijë kapacitetin e plotë.

Turqia ka kryer kërkime gazi në Detin Mesdhe në ujërat e pretenduara gjithashtu nga Greqia dhe Qiproja. Anasjelltas, Qipro po shtyn për kërkimin dhe shfrytëzimin e hidrokarbureve në det të hapur në emër të saj, ndërsa qeveria në Ankara po kërcënon të ndalojë aktivitetet.

Greqia do t’i japë shtysë përpjekjeve për kërkimin e gazit

Javën e kaluar, Greqia njoftoi se vendi do të përshpejtojë përpjekjet për të eksploruar dhe shfrytëzuar rezervat e mundshme të naftës dhe gazit dhe të ndërtojë infrastrukturë për hidrokarburet dhe tubacionet e gazit. Greenpeace Greqia kritikoi planin për të përshpejtuar nxjerrjen e gazit në tokë dhe det dhe transportin e tij në pjesën tjetër të Evropës, duke thënë se nuk është përgjigja e duhur ndaj krizës energjetike dhe klimatike.

Pusi i parë kërkimor në detin Adriatik në det të Malit të Zi doli të ishte i thatë. Megjithatë, më shumë shpime për naftë dhe gaz janë përpara.

Shqipëria lejon shpimet eksploruese në det, por projektet kanë qëndruar në gjumë prej shumë vitesh.

Në frontin e qymyrit, afati për mbylljen e disa njësive të prodhimit të energjisë në Bosnjë dhe Hercegovinë është shtyrë për një kohë të pacaktuar. Greqia vendosi të prodhojë 50% më shumë linjit këtë vit dhe dy termocentrale të vjetra të qymyrit mund të qëndrojnë aktive për më gjatë nëse është e nevojshme.

Rumania po i qëndron ende planit të saj për të hequr gradualisht qymyrin deri në vitin 2032 dhe qeveria synon të rrisë objektivat e saj të energjisë së rinovueshme, por ndërkohë ajo po rikthen termocentralet e papunë në internet.

Nebi Xhomaqi / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.